Στην ηρεμία του Θερμαϊκού

Είναι Παρασκευή πρωί, κατά τις έντεκα και μισή. Το αεροσκάφος της Αεροπορίας Αιγαίου έχει πια απογειωθεί και ίπταται με ανοδική πορεία πάνω από τη θάλασσα της Μακεδονίας. Τα νερά του Θερμαϊκού κόλπου, του μεγαλύτερου κόλπου του Αιγαίου πελάγους, είναι γαλήνια και διάφανα, μεταφέροντας εκείνη την αμίμητη ηρεμία της ελληνικής θάλασσας. Ο ήλιος πέφτει επάνω στο νερό θωπευτικά, χρυσίζοντας την αυγή, αναδίδοντας εκείνο το φως που ύμνησαν τα μεγαλύτερα πνεύματα της ελληνικής διανόησης. Αν και κρέμομαι στον αέρα, παραδομένος στα χέρια του Θεού, η ηρεμία της υποκείμενης θαλάσσης και το παιχνίδισμά της με τον ζωοφόρο ήλιο με κάνουν να ξεχάσω ότι αιωρούμαι κι ότι, πιθανώς, να βρίσκομαι σε κάποιο, μικρό έστω με βάση τις πιθανότητες και τα στατιστικά, κίνδυνο.

Στις μπροστινές μου θέσεις κάθεται ένα ζευγάρι μεσήλικων ανθρώπων, φοβισμένων, με τις ιατρικές μάσκες να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους. Η κυρία, με το που κάθισε, έβγαλε τα αντισηπτικά και τα μαντιλάκια κι αρχίζει πανικόβλητη να απολυμαίνει ό,τι ήταν δυνατόν να απολυμανθεί. Το κάθισμα, τα μπράτσα του καθίσματος, τη ζώνη ασφαλείας, το αναδιπλούμενο τραπεζάκι κι όλο τον γύρω της χώρο. Δείχνει σφιγμένη, σχεδόν έντρομη, φοβάται το θεριό που πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας, τον Covit 19, όπως είναι η επιστημονική του ονομασία, κοινώς, τον κορωνοϊό, κατ’ άλλους, κορωναϊό, βλέπετε, ούτε καν στο όνομά του δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε.

Η αντίθεση των συναισθημάτων είναι έντονη. Κάτω απ’ την κοιλιά του αεροσκάφους, η θάλασσα του Θερμαϊκού, γαλήνια, προσκλητική, λαμπιρίζουσα, μέσα στην άτρακτο οι άνθρωποι τρομαγμένοι, ανήσυχοι, αναστατωμένοι από έναν τόσο δα, αόρατο στο μάτι, ιό, που απειλεί την ίδια την ύπαρξη και το δικαίωμα στη ζωή.

Επιστρέφω από την πενθήμερη παραμονή μου στη Θεσσαλονίκη, όπου συμμετείχα στην κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνισμού Οίνου, του εικοστού επετειακού αυτού διαγωνισμού. Εκεί, 25 κριτές από διάφορες χώρες μαζεύτηκαν για να δοκιμάσουν χίλια περίπου διαφορετικά κρασιά, προκειμένου να αποφανθούν για την ποιότητά τους, απονέμοντας στα καλύτερα εξ αυτών Χρυσά, Αργυρά και Χάλκινα μετάλλια, αλλά και μερικές Ειδικές Διακρίσεις, όπως, λόγου χάρη, ο Καλύτερος Οίνος του Διαγωνισμού, ο Καλύτερος Λευκός, ο Καλύτερος Ροζέ κτλ.

Οι γευστικές δοκιμές ξεκινούσαν κάθε πρωί στις 9 και κρατούσαν μέχρι τις 13:30 περίπου. Μετά από ένα διάλλειμα μισής ώρας για ένα ελαφρύ γεύμα, εκκινούσαν και πάλι στις 14:00 διαρκώντας μέχρι τις 17:00. Τρεις παρτίδες κρασιών, τα γνωστά στους γευσιγνώστες flights, κατά την πρώτη φάση, κι άλλες δύο μετά το γεύμα. Κάθε παρτίδα περιλάμβανε, κατά μέσο όρο, 15 περίπου κρασιά. Κανείς, εννοείται, από τους κριτές δεν γνώριζε την εμπορική επωνυμία του κρασιού που δοκίμαζε, γνώριζε όμως την ποικιλία ή τις ποικιλίες από τις οποίες είχε οινοποιηθεί, αλλά και την εσοδεία. Ως αποτέλεσμα της ευφυούς επιλογής των διοργανωτών του Διαγωνισμού, Πρόεδρος ήταν ο κ. Κωνσταντίνος Λαζαράκης MW, τα κρασιά δεν αξιολογούνταν με βάση τα πρότυπα του OIV (Διεθνές Γραφείο Οίνου και Αμπέλου), αλλά με μια τελείως διαφορετική και, κατά τη γνώμη μου, πιο αξιόπιστη διαδικασία. Σύμφωνα με αυτήν τη διαδικασία, κάθε κριτής είχε μπροστά του ένα έντυπο με τα κρασιά κάθε παρτίδας. Κάθε κρασί έφερε έναν τριψήφιο ή τετραψήφιο κωδικό. Όλα δε τα κρασιά έρχονταν πάνω στο τραπέζι κι έμεναν εκεί μέχρι να περατωθεί η αξιολόγησή τους. Δοκίμαζες, έγραφες μία σύντομη περιγραφή κι έβαζες έναν βαθμό με βάση την εκατοντάβαθμη κλίμακα. Από το 83 και κάτω δεν δινόταν μετάλλιο, από το 83 μέχρι το 86 δινόταν χάλκινο, από το 87 μέχρι το 89 το κρασί αποσπούσε ασημένιο μετάλλιο και από το 90 μέχρι το 100 χρυσό μετάλλιο. Όταν και τα 5 μέλη κάθε τραπεζιού (πέντε τραπέζια με πέντε κριτές το καθένα) ολοκλήρωναν την αξιολόγησή τους, έβγαιναν από την αίθουσα των δοκιμών και μετέβαιναν σε έναν παρακείμενο χώρο, όπου και συζητούσαν τις αξιολογήσεις τους, προκειμένου να βγει η τελική βαθμολογία της επιτροπής. Όταν υπήρχαν σοβαρές βαθμολογικές αποκλίσεις μεταξύ των κριτών, που υπήρχαν σχετικά συχνά, τότε γυρνούσε όλο το πάνελ των γευσιγνωστών πίσω στην αίθουσα δοκιμών και ξαναδοκιμαζόταν το υπό διχογνωμία κρασί. Ακολουθούσε συζήτηση και επιχειρηματολογία εκ μέρους του κάθε κριτή, προτού η ομάδα καταλήξει στην τελική της βαθμολογία. Όταν, σε κάποιες πιο σπάνιες περιπτώσεις, η διαφωνία εξακολουθούσε να παραμένει, παρά την επαναληπτική δοκιμή και τη συζήτηση μεταξύ των κριτών, τότε το κρασί στελνόταν σε ένα διαφορετικό πάνελ κριτών για να αποφανθεί με τη σειρά του για την τελική αξιολόγηση.

Έφυγα από τον Διαγωνισμό με το αίσθημα ότι ένα πραγματικά εξαιρετικό κρασί είναι δύσκολο να χαθεί και να υποτιμηθεί οργανοληπτικά μέσα σε όλο αυτόν τον συρφετό οίνων. Θα βρεθεί ο κριτής που θα το αναδείξει, έστω κι αν σε κάποιους ξεφύγει. Θα βρει τον δρόμο του το εξαιρετικό κρασί, παρά τις όποιες παγίδες υπάρχουν πάντοτε σε κάθε διαγωνισμό της υφηλίου. Δεν είμαι, εντούτοις, βέβαιος, ότι είναι διασφαλισμένο και το αντίθετο, δηλαδή, ένα κρασί που δεν αξίζει πραγματικά μιας διάκρισης, εκμεταλλευόμενο τις αναπόφευκτες αδυναμίες μιας κατά συρροή κρίσης, δεν θα καταφέρει να αποσπάσει κάποιο μετάλλιο. Αλλά, επειδή όλο αυτό απαιτεί βαθύτερη ανάλυση, θα επιφυλαχθώ για το επόμενο σημείωμά μου.

29/02/2020