Margelina, ένα κρασί που πολύ με προβλημάτισε

Ο Μάρκος Ζαμπάρτας βρέθηκε προ ημερών στην οικία μου. Πήγαινε καιρός να τα πούμε, πάντα όμως βρίσκεται μια χαραμάδα στον χρόνο για να κουβεντιάσει και να μοιραστεί κανείς ένα φλιτζάνι καφέ με φίλους. Μαζί του είχε δύο κρασιά, ένα λευκό κι ένα ερυθρό. Το ερυθρό ήταν η Margelina, το όνομα του αμπελιού, όπως αυτό φαινόταν στους τίτλους ιδιοκτησίας, στον Άγιο Νικόλαο, ένα χωριό πλάι στο γνωστότερο σε όλους Όμοδος. Το αμπέλι αυτό είχε φυτευτεί πριν από σχεδόν έναν αιώνα, καθώς είδε το φως του ήλιου το 1921. Κατάφυτο από την ποικιλία Μαύρο, με λίγα πρέμνα άλλων γηγενών ποικιλιών διάσπαρτα: Μαραθεύτικο, Όφθαλμο, Γιαννούδι, Ξυνιστέρι, Κανέλα. Έξι τοπικές ποικιλίες μοιράζονται εδώ και έναν αιώνα το ίδιο χώμα, σε ένα υψόμετρο που φθάνει τα 950 μέτρα. Η αγορά ενός τέτοιου αμπελώνα από την οινοποιία Ζαμπάρτας δεν είναι μόνο μια πράξη επιχειρηματικού σκοπού, αλλά είναι μαζί και πράξη ευθύνης. Πράξη ευθύνης απέναντι σε ό,τι πιο αυθεντικό και πολύτιμο μάς έχει κληροδοτήσει τούτη η γη.

Είδα στην ετικέτα του Margelina τον όρο Single Vineyard, για τον οποίο έγραψα μόλις προ ημερών. Δεν μειδίασα όταν τον είδα, καθώς γνώριζα ήδη από τα λεχθέντα του Μάρκου Ζαμπάρτα όλα τα ζωτικά στοιχεία που αφορούσαν στον αμπελώνα, βλέπετε, η σχετικότητα ήταν πάντα μία κρίσιμη παράμετρος στη ζωή. Η συνοινοποίηση και των έξι αυτοχθόνων ποικιλιών σε τετρακοσάλιτρα δρύινα βαρέλια πέμπτης χρήσης έδωσε ένα κρασί με 14,5 βαθμούς αλκοόλης, ίσως και κατά τι υψηλότερης. Ένα κρασί με μέτριας έντασης χρώμα, μύτη πιο θηλυκιά, αν και πια το αρσενικό και το θηλυκό κατάντησαν απαγορευμένοι όροι (δεν μας παρατάτε λέγω ’γώ), χωρίς μεγάλη συμπύκνωση, αλλά με φινέτσα, και στόμα μάλλον μεσαίου όγκου, με αισθητές πλην όμως διόλου ενοχλητικές τανίνες και ωραία οξύτητα που γράμμωνε και στήριζε το γευστικό σύνολο.

Δεν είναι ένα κόκκινο η Margelina που θα συνεπάρει τον καταναλωτή, τον οινόφιλο που ζητάει σώμα, «μαρμελαδέ» συμπυκνώσεις, στιβαρότητα, ρώμη, πάχος. Όχι, δεν είναι τέτοιο. Έχει, όμως, κάποιες άλλες αρετές, δυσδιάκριτες στον μυημένο κι αόρατες στον αμύητο. Γι’ αυτό με προβλημάτισε η Margelina, γιατί είναι ωραία χωρίς να το δείχνει ή, καλύτερα, χωρίς να το φωνάζει. Γιατί είναι λεβεντόκορμη χωρίς να είναι φουσκωμένη και μυώδης, γιατί είναι λυγερόκορμη χωρίς να είναι υδαρής, γιατί έχει παράστημα χωρίς να έχει αδρό κι επιτηδευμένο ανάστημα, γιατί είναι πρώτα αυθεντική κι έπειτα όλα τ’ άλλα. Γιατί έχει μια δεκαπεντάρα σχεδόν αλκοόλη που την κρύβει καλά, την αφομοιώνει ως μέρος του «είναι» της αντί να αποτελεί κραυγαλέο ελάττωμα. Εάν αυτή η αλκοόλη βρισκόταν σε ένα τοπικής παραγωγής Cabernet Sauvignon, Merlot ή Syrah, θα καταδυνάστευε τα πάντα, η κάψα της, αυτή η θέρμη, ειδικά όσο η θερμοκρασία σερβιρίσματος ανεβαίνει, θα κάλυπτε τα πάντα. Αναρωτήθηκα για πολλή ώρα γιατί άραγε η δεκαπεντάρα σχεδόν αλκοόλη του Margelina ήταν τόσο καλά ενσωματωμένη στο κρασί και κατέληξα στο ότι καθοριστικός, κρίσιμης σημασίας παράγοντας, είναι ο αμπελώνας, η ηλικία του και ο άριστος εγκλιματισμός του στις κλιματολογικές συνθήκες της Κύπρου και, βεβαίως, το γεγονός ότι ο αμπελώνας αυτός κατοικείται αποκλειστικά και μόνο από γηγενείς ποικιλίες, σύμφυτες σχεδόν με τη γέννηση του κατατρεγμένου, κυρίως από τους ιθαγενείς του, ετούτου τόπου. Επιστημονικές αποδείξεις δεν έχω, ούτε και πιστεύω ότι μπορούν να υπάρξουν, όπως δεν πιστεύω ότι όλα μπορεί να τα πιάσει και να τα εξηγήσει και να τα λύσει η επιστήμη, καθώς ακόμη κι αυτή είναι πεπερασμένη, της λείπει αυτή η άλλη των πραγμάτων αίσθηση, που δεν έχει όνομα, που δεν μπορεί να περιγραφεί, που είναι καλά κρυμμένη εκεί έξω κι εκεί μέσα, στις καρδιές των ανθρώπων.

Αν έχω καταλάβει κάτι όλα αυτά τα χρόνια που οινογραφώ και καταπιάνομαι με τα του οίνου, είναι ένα: τίποτα δεν μπορεί να υπερβεί τη φύση, τίποτα δεν μπορεί να είναι ανώτερο από το φυσικό, όση τεχνολογία αιχμής κι αν επιστρατεύσουμε, όση τεχνογνωσία κι αν αποκτήσουμε, που είναι μεν χρήσιμα και τα δύο, αλλά χωρίς αυτό το κάτι, αυτή την αδιόρατη, λεπτή, σχεδόν μυστική κι ανεξήγητη αίσθηση των πραγμάτων, οι επιδόσεις μας θα είναι πάντοτε περιορισμένες.

03/10/2020