Η χαμένη εντροπή

Η εντροπή είναι ένα πολύ βασικό συναίσθημα για τη λειτουργία μίας κοινωνίας. Χωρίς αυτήν κάθε άνθρωπος συμπεριφέρεται χωρίς αιδώ και χωρίς όρια, κοινωνικά, ηθικά και άλλα. Χωρίς το αίσθημα της ντροπής η κοινωνία χάνει τη δομή της και διολισθαίνει προς το χάος της ζούγκλας, όπου κυριαρχεί το ένστικτο της επιβίωσης, με ύψιστο των συνθημάτων «ο θάνατός σου η ζωή μου». Το αίσθημα της ντροπής αποτελεί όχι μόνο απαραίτητη συνθήκη λειτουργίας της κοινωνίας, αλλά και δικλείδα ασφαλείας για την αποφυγή ακροτήτων και εγωπαθών εκφάνσεων, που οδηγούν στον κρημνό.

Προ μερικών ημερών, σκεφτόμουνα όλα ετούτα περί ντροπής, καθώς αναρωτιόμουνα πώς όλοι αυτοί που αναλαμβάνουν αψήφιστα τα υψηλά πόστα της κοινωνίας διαχειρίζονται ακριβώς αυτό το σκληρό αίσθημα της αιδούς. Όταν, λόγου χάρη, ένας κομματικός παράγων αναλαμβάνει τα ηνία κάποιου υπουργείου, μόνο και μόνο επειδή ανήκει σε κάποιο κόμμα κι όχι επειδή κατέχει το αντικείμενο, πώς ακριβώς διαχειρίζεται αυτό το έντονο για τον άνθρωπο συναίσθημα, το συναίσθημα της εντροπής; Του επιτρέπουν οι συστολές του να προχωρήσει, υπάρχουν συστολές, απουσιάζουν ολότελα, τι, τελικώς, ισχύει;

Τις ίδιες σκέψεις κάνω κάθε φορά, που επισκέπτομαι τα ράφια της υπεραγοράς που συνηθίζω να ψωνίζω, όταν βλέπω τις τιμολογήσεις των κρασιών διάφορων όψιμων, και όχι μόνο, οινοποιών της χώρας. Βλέποντας τις τιμές και ξεπερνώντας το πρώτο αρχικό σοκ, διερωτώμαι πάντοτε κατά πόσον αυτά τα νέα φιντάνια της οινοποιητικής σκηνής της νήσου διαθέτουν πραγματικά το αίσθημα της ντροπής. Είδα πάλι προχθές κάποια νέα ετικέτα στην υπεραγορά, ένα Μαραθεύτικο, στα 32 ευρώ στο ράφι! Άγνωστου, τελείως άγνωστου παραγωγού! Βγήκε ο άνθρωπος χωρίς καμία συστολή και έθεσε τιμή άνω των 30 ευρώ. Δίπλα του, εν τω μεταξύ, έστεκε το Άβατον του Γεροβασιλείου, ένα λαμπρό και πολυβραβευμένο κρασί από έναν από τους καλύτερους παραγωγούς της Ευρώπης, στα 25 ευρώ, και παραδίπλα φιγούραρε ο Κοκκινόμυλος του Τσέλεπου στα 24. Κάνω λίγο αριστερά και βλέπω μία Κανέλα στα 25 και βάλε ευρώ! Τώρα ποιος ξέρει καλά-καλά τι είναι η Κανέλα και τι η Μωροκανέλα, άμα μου πείτε, εγώ θα φορέσω φουστανέλα! Ό,τι θέλει ο καθένας! Και κάθομαι και διερωτώμαι. Τι είναι όλο αυτό; Πράγματι, ο άλλος πιστεύει ότι το νεοφανές κρασάκι του αξίζει 30 και πλέον ευρώ; Μήπως είναι άλλη μία προσπάθεια να μας πωλήσουν κάποιοι τρέλα; Ή μήπως ισχύει αυτό που από την αρχή είπα, ότι, δηλαδή, έχει χαθεί τελείως το αίσθημα της ντροπής κι έτσι ουδεμία συστολή υπάρχει στον καθορισμό των τιμών; Δεν ξέρω, σηκώνω τα χέρια ψηλά, το συγκεκριμένο θέμα με ξεπερνάει. Επιτρέψετέ μου μόνο να θέσω και τον εξής προβληματισμό: καλά, αυτός που έχει καβαλήσει το καλάμι κι έχει απωλέσει πέρα για πέρα το αίσθημα της ντροπής βαράει την τιμή κατά το δοκούν, εκείνος που ενδίδει και αγοράζει το κρασί, τι είναι;

18/03/2025