Παράλληλο εμπόριο

Ο ένας είναι ο επίσημος εισαγωγέας-αντιπρόσωπος των κρασιών στο νησί. Αυτός που χαίρει της εμπιστοσύνης του παραγωγού, ο άνθρωπος που συναντιέται μαζί του και που αναλαμβάνει να προωθήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα κρασιά του άλφα ή του βήτα οινοπαραγωγού. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας προκύπτουν κάποιες υποχρεώσεις, αλλά και κάποια δικαιώματα. Ο εισαγωγέας έχει το δικαίωμα-πλεονέκτημα της απευθείας αγοράς από τον οινοποιό, γι’ αυτό και οι τιμές είναι, ή θα πρέπει να είναι, οι χαμηλότερες δυνατές. Επίσης, ως ο επίσημος αντιπρόσωπος των κρασιών στο νησί μας, ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του πλανήτη, ο εισαγωγέας μπορεί να λάβει κάποια κρασιά δωρεάν, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς μιας γευστικής δοκιμής σε επαγγελματίες ή οινόφιλους (ή και τους δύο) ή θα προσφερθούν ως δωρεάν δείγματα σε κάποιους ανθρώπους της οινικής επικοινωνίας, όπως, καλή ώρα, ο γράφων. Μπορεί, ακόμη, να δοθεί στον αντιπρόσωπο των κρασιών διαφημιστικό ή άλλο έντυπο ή ηλεκτρονικό υποστηρικτικό υλικό, καράφες, ανοιχτήρια, ενδεχομένως κολονάτα ποτήρια με το λογότυπο του οινοποιείου, όλα ενταγμένα στην προσπάθεια προώθησης των αντιπροσωπευόμενων οίνων στην αγορά. Ο αποκλειστικός εισαγωγέας, από την άλλη, αναλαμβάνει να εμπορευθεί τα κρασιά κατά τρόπο δίκαιο και τιμολογιακά συνετό. Αναλαμβάνει την ευθύνη της λογικής τιμολόγησης, προκειμένου να συμβαδίζει με τις αντίστοιχες τιμολογήσεις του εξωτερικού, αναλαμβάνει να σηκώσει το βάρος μιας σωστής διαφημιστικής καμπάνιας και μιας ανάλογης της ποιότητας των κρασιών παρουσίασης στην οιναγορά της χώρας προορισμού. Απορρέουν, με λίγα λόγια, από τη σχέση αυτή ευθύνες και δικαιώματα, η ορθολογική άσκηση των οποίων θα αποφέρει αμοιβαίο κέρδος, και όχι μόνο οικονομικό, στα συμβαλλόμενα μέρη.

Η άλλη περίπτωση είναι αυτή του παράλληλου έμπορα. Ενός ανθρώπου του οινεμπορίου, ο οποίος βλέπει, για παράδειγμα, ότι τα κρασιά συγκεκριμένων οινοποιητικών μονάδων της Ελλάδος σημειώνουν καλές πωλήσεις, οπότε τραβάει για το Ελλαδιστάν και σουλατσάρει από ’δω κι από κει μέχρι να βρει κάποιον από τους μεγάλους οινεμπόρους της χώρας και να εξασφαλίσει από αυτούς μία καλή τιμή για τα κρασιά των παραγωγών που τον ενδιαφέρουν. Έτσι, μόλις βρει μία καλή τιμή γι’ αυτό που ψάχνει, γεμίζει ένα εμπορευματοκιβώτιο ή πέντε-έξι παλέτα και τα στέλνει στην Κύπρο. Άλλες υποχρεώσεις που να απορρέουν από τη σχέση παραγωγού-αποκλειστικού αντιπροσώπου δεν έχει. Ούτε την υποχρέωση να διαφημίσει το κρασί, ούτε την ευθύνη να διαφυλάξει το κύρος του στην αγορά, ούτε τη στοιχειώδη υποχρέωση να το συντηρήσει σωστά, μια και σήμερα πουλάει το άλφα κι αύριο θα πωλήσει το βήτα. Καρφί δεν του καίγεται! Αυτό είναι που καλούμε «παράλληλο εμπόριο», το πεδίο δηλαδή δράσης των διάφορων αλεξιπτωτιστών του οίνου, οι οποίοι δρουν στοχευμένα ανάλογα με το τι επιζητεί κάθε φορά η αγορά. Κι όταν η τάση αλλάξει κινούν για άλλες περιπέτειες.

Το ζήτημα, όμως, που προκύπτει είναι ένα: οι τιμές πώλησης. Εάν αυτές, στην περίπτωση του παράλληλου εμπορίου, είναι σαφώς υψηλότερες από αυτές του επίσημου αντιπροσώπου, έχει καλώς. Εάν, όμως, είναι ίσες ή χαμηλότερες από αυτές του αντιπροσώπου, τότε τι μπορεί να συμβαίνει; Μήπως, ο εισαγωγέας βαράει την τιμή αλύπητα, καλυπτόμενος από την αποκλειστικότητά του, και με αυτό τον τρόπο αφήνει περιθώριο δράσης στους περιστασιακούς του είδους; Αυτό, όμως, είναι κάτι που μπορεί εύκολα να ελεγχθεί, εάν ρίξουμε μια ματιά στις τιμές που πωλούν οι αντίστοιχοι εισαγωγείς άλλων χωρών. Εάν αυτοί πωλούν πάνω-κάτω στο ίδιο επίπεδο, πάει να πει πως την ευθύνη για την υψηλή τιμολόγηση την έχει ο παραγωγός, ο οποίος τιμολογεί υψηλότερα τον έναν από τον άλλο. Δεν γίνεται, δηλαδή, να έχει τη δυνατότητα να πωλεί στην ίδια ή και σε χαμηλότερη τιμή αυτός που ασκεί παράλληλο εμπόριο από τον εισαγωγέα, ειδικά εάν οι τιμές του εισαγωγέα συμβαδίζουν με τις τιμές των συναδέλφων του στην Αγγλία ή τη Γερμανία ή την Αμερική, για παράδειγμα.

Κι εδώ είναι το λεπτό σημείο. Και επ’ αυτού του λεπτού σημείου έχω να παρατηρήσω ότι πράγματι αρκετοί Ελλαδίτες παραγωγοί πουλάνε σε σαφώς υψηλότερες τιμές στην Κύπρο απ’ ό,τι στην Αγγλία ή την Αμερική. Θα μου πείτε στην Αγγλία και την Αμερική και τη Γερμανία και τον Καναδά τα μεγέθη είναι άλλα, οι πωλήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες κι γι’ αυτόν ενδεχομένως τον λόγο μπορούν οι παραγωγοί και πουλάνε χαμηλότερα. Αυτό μπορεί να ισχύει σε κάποιες περιπτώσεις, σε κάποιες άλλες όμως είναι ένα μεγάλο παραμύθι! Γνωρίζω εισαγωγείς στην Κύπρο, που πουλάνε δεκάδες χιλιάδες φιάλες από συγκεκριμένα κτήματα της Ελλάδος, οι οποίοι πολύ αμφιβάλλω εάν τυγχάνουν των τιμών της Αγγλίας. Γνωρίζω και εισαγωγέα που πωλεί δεκάδων χιλιάδων ευρώ ελλαδικό κρασί κάθε χρόνο, που πολλές φορές προπληρώνει ή εξοφλεί αυθημερόν, ο οποίος επουδενί λόγο δεν τυγχάνει των τιμών της λατρεμένης Αμέρικας.

Το παιγνίδι λοιπόν στραβώνει, όταν ο ένας από τους δύο γίνεται ασεβής και δεν τηρεί τους κανόνες που διέπουν μια έντιμη και αμοιβαία επωφελή εμπορική σχέση. Το έχω ξαναπεί πολλάκις. Οι περισσότεροι οινέμποροί μας είναι πολύ μαλακοί με τους εξ Ελλάδος παραγωγούς, για λόγους που προσωπικά αδυνατώ να διευκρινίσω. Ας τρίξουν λίγο τα δόντια, δεν βλάπτει.

14/05/2017