Είναι κρασί το λευκό;

Τις προάλλες βρέθηκα καλεσμένος κάποιου στενού φίλου σε μία γαστρονομική σύναξη. Εκεί ήταν και διάφοροι άλλοι, γνωστοί και άγνωστοι, συμπολίτες μου, ανάμεσά τους και κάποια «λαμπερά» ονόματα της κυπριακής κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Δεν προχωρώ σε περαιτέρω διευκρινίσεις ονομάτων, όχι από δειλία αλλά από σέβας απέναντι στον άνθρωπο που με είχε καλέσει. Εκεί, λοιπόν, όταν σ’ έναν από τους παρευρισκόμενους προσφέρθηκε για ξεκίνημα ένα μυρωδάτο λευκό κρασί, πρόσεξα αμέσως μία δήλωση που με ξένισε: «Δεν πίνω λευκό, κρασί είναι μόνο το κόκκινο»! Αφήνω κατά μέρος το κάπως περισπούδαστο ύφος με το οποίο διατυπώθηκε η άποψη ότι κρασί είναι μόνο το ερυθρό, καθώς σκοπός μου σήμερα δεν είναι να σχολιάσω το ύφος ενός εκάστου αλλά τη θέση αυτή καθεαυτή. Είναι, εν τέλει, κρασί το λευκό ή το ροζέ; Ή μήπως ως κρασί δικαιούται να ορίζεται αυτό και μόνο το κόκκινο;

Αν ρίξουμε μια ματιά στην ευρωπαϊκή νομοθεσία περί οίνου, εύκολα θα βρούμε την απάντηση, καθώς, ως κρασί, ξεκάθαρα ορίζεται το προϊόν που παράγεται από την αλκοολική ζύμωση νωπών σταφυλιών. Είτε κόκκινο είναι είτε λευκό είτε, ακόμη-ακόμη, ροζέ. Τόσο απλά και ξάστερα! Τώρα, ως προς το γιατί κάποιος δηλώνει ότι κρασί είναι μόνο το κόκκινο, να σας πω την αλήθεια, μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε. Αν κάποιος δηλώνει απλώς και μόνο μία προσωπική προτίμηση του τύπου: «προτιμώ το κόκκινο», έχει καλώς. Αλλά, από το σημείο της εκδήλωσης προτίμησης έως το ακραίο σενάριο ότι κρασί είναι μόνο το κόκκινο, μεσολαβεί ένα χάος. Προσωπικώς, δεν σας κρύβω, πως συνήθως προτιμώ να απολαμβάνω ένα πλούσιο κόκκινο παρά ένα λευκό ή ροζέ κρασί και πιστεύω πως σαν και τον γράφοντα αισθάνονται πολλοί οινόφιλοι. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις λευκών οίνων στους οποίους υποκλίνομαι με απέραντο σέβας και ευγνωμοσύνη, όπως, για παράδειγμα, οι ιδιοσυγκρασιακοί οίνοι της Σαντορίνης, τα μυθικά λευκά της Βουργουνδίας, οι παλαιωμένες Αλσατίες, κυρίως της ποικιλίας Riesling, τα σεβάσμια λευκά από το Μπορντό και άλλα που δεν αναφέρω για να μην μακρηγορήσω. Δεν είναι όμως μόνο ετούτα τα πρωτοκλασάτα και σπάνια λευκά που έχουν θέση στο τραπέζι μου, είναι και αναρίθμητα άλλα από κάθε γωνιά της οινικής οικουμένης. Αναρίθμητα άλλα που δεν μπορούν να λείψουν από το καθημερινό μου τραπέζι, επειδή το φαγητό επιβάλλει την παρουσία τους. Δεν είναι δυνατόν να έχεις στο τραπέζι σου τις λεπτές και φίνες γεύσεις της θάλασσας και εσύ να επιμένεις να πιεις κόκκινο, επειδή λέει είσαι «κοκκινάς». Το πιάτο, βλέπετε, είναι αυτό που καθορίζει, και ενίοτε επιβάλλει, την κατανάλωση του άλφα ή του βήτα κρασιού. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η ύπαρξη τόσων και τόσων ειδών οίνου, καθώς η ύπαρξή τους οφείλεται ακριβώς στην ανάγκη να συνοδευτούν τα ανά τον κόσμο διαφορετικά εδέσματα, οι ακαταμέτρητες εκδοχές της παγκόσμιας κουζίνας. Το άλφα πιάτο θέλει λευκό κρασί, το βήτα ζητάει ερυθρό, κάποιο άλλο ενδεχομένως να τα πηγαίνει καλύτερα με ένα ροζέ και πάει λέγοντας. Κοιτάξτε τα κρασιά και την κουζίνα των διάσημων αμπελοοινικών ζωνών της Ευρώπης και δεν θα αργήσετε να καταλάβετε ότι αυτά τα δυο είναι πιασμένα χέρι-χέρι, καθώς αναπτύχθηκαν παράλληλα εξυπηρετώντας το ένα τις ανάγκες του άλλου. Γι’ αυτό και δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι τα πιάτα και τα κρασιά συγκεκριμένων περιοχών ταιριάζουν καταπληκτικά μεταξύ τους.

Συνεπώς, όσοι επιμένουν να δηλώνουν ότι κρασί είναι μόνο το κόκκινο δεν είναι παρά ένα και μόνο: άτομα χωρίς οινική κουλτούρα. Άτομα που, συνήθως, τους αρέσει να χρησιμοποιούν το κρασί ως ένα ακόμη μέσο επίδειξης και κομπασμού. Γιατί δεν μπορεί ένας αληθινά οινόφιλος, ένας άνθρωπος που βιώνει το κρασί ως γέννημα της γης, να εκθεμελιώνει με δογματικές δηλώσεις κάθε έννοια οινικής πολυπλοκότητας και πολυσυλλεκτικότητας και κάθε αρχή γαστροοινικής αρμονίας.

Και, μια και ταιριάζει με την περίπτωση, να πω ότι ο πλέον πτωχός σε οινική παιδεία, και όχι μόνο, είναι ο Τσίπρας, αυτός ο γίγας της πολιτικής και στρατηγικής ανάλυσης, που κατέστη ο πρώτος ανά την Ευρώπη αρχηγός κράτους, ο οποίος διανοήθηκε να φορολογήσει το κρασί. Αυτό από μόνο του, ως μεμονωμένη πράξη, καταδεικνύει ότι ο άνθρωπος αυτός δεν διαθέτει ίχνος οινικής παιδείας και κουλτούρας. Βεβαίως, δεν το αποκλείω καθόλου, αύριο-μεθαύριο, ανάμεσα στις υπόλοιπες σοφιστείες του να αρχίσει να ομιλεί και να παραδίδει μαθήματα περί αμπέλου και οίνου, περί γαστρονομικής, ίσως και αστρονομικής παιδείας. Δεν το αποκλείω καθόλου, μα καθόλου.

Και για να σοβαρευτούμε και ολίγον τι, κλείνω διευκρινίζοντας ξανά ότι προσωπικά δηλώνω λάτρης του κόκκινου, άνθρωπος που γοητεύεται από τον αρωματικό και γευστικό πλούτο ενός ερυθρού οίνου βαθιάς παλαίωσης, αλλά ταυτόχρονα τοποθετούμε ενάντια σε κάθε απόπειρα οινικών δογματισμών, οι οποίοι δεν εδράζονται σε αληθινή γνώση και παιδεία αλλά στην εφήμερη ανάγκη των καιρών για επίδειξη και δημιουργία εντυπώσεων.

27/03/2016