Το Ξυνιστέρι ως πρωταγωνιστής

Ο Γιάννης, ο Ηρακλής και ο Γιώργος Κυριακίδης, αδέλφια και συνιδιοκτήτες του οινοποιείου Βασιλικό στον Κάθικα της Πάφου, μου απέστειλαν, και με τη φροντίδα της οινολόγου του οινοποιείου, Αφροδίτης Κωνσταντή, δύο κασετίνες, έκαστη των οποίων περιείχε 3 φιάλες κρασιού, οινοποιημένου από τη γηγενή μας ποικιλία Ξυνιστέρι.

Προτού υπεισέλθω στο διά ταύτα, τα κρασιά αυτά καθεαυτά, και τα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από τη γευστική δοκιμή τους, θεωρώ χρέος μου να πω δυο ανθρώπινες κουβέντες για τα τρία αδέλφια του Κάθικα, θεωρώ καθήκον μου να σημειώσω πως έχω ασφαλώς πλέον διαπιστώσει ότι οι εν λόγω οινοποιοί είναι από τους λίγους εκείνους παραγωγούς του τόπου οι οποίοι παρέμειναν άνθρωποι απλοί και γειωμένοι, μετρημένοι και λογικοί, καθώς δεν άφησαν την όποια επιτυχία να τους θολώσει το βλέμμα και τον νου, γι’ αυτό και τους συγχαίρω και τους ευχαριστώ. Θέλω, επίσης, να σημειώσω, δοθείσας της ευκαιρίας, ότι η γκάμα των κρασιών που παράγουν, ιδωμένη συνολικά, είναι, κατά τη γνώμη μου, η καλύτερη της χώρας.

Προχωρώντας τώρα στο διά ταύτα, στη γευστική δοκιμή, δηλαδή, των 3 Ξυνιστεριών της προαναφερθείσας κασετίνας, να αναφέρω ότι και τα τρία αυτά λευκά προέρχονται, το καθένα, από έναν και μόνο αμπελώνα, μιλάμε συνεπώς για Ξυνιστέρια ενός και μόνο αμπελώνα. Και οι τρεις αυτοί αμπελώνες είναι φυτεμένοι σε υψόμετρο 700 μέτρων, ο πρώτος στον Κάθικα, ο δεύτερος στις Αρόδες και ο τρίτος στην Ίνεια, η οποία, ας σημειωθεί, πήρε το όνομά της από τη λέξη «Οίνος», γι’ αυτό και παλαιότερα αναφερόταν ως Οίνια, προτού, με την πάροδο των χρόνων, απλοποιηθεί σε Ίνεια.

Τα τρία αυτά κρασιά έχουν λάβει το γενικό όνομα «Επιλογές», διαφοροποιούμενα σε Επιλογές Κ, για τον Κάθικα, Επιλογές Α, για τις Αρόδες, και Επιλογές Ι, για το κρασί του οποίου τα σταφύλια προέρχονται από τον αμπελώνα της Ίνειας. Έχω ήδη αναφέρει ότι και οι τρεις αυτοί, επιλεγμένοι αμπελώνες, βρίσκονται σε υψόμετρο 700 μέτρων, ο μεν πρώτος, αυτός του Κάθικα, με δυτικό προσανατολισμό, οι δε άλλοι με ανατολικό. Ο αμπελώνας του Κάθικα φυτεύθηκε το 1967, των Αρόδων το 1920 και της Ίνειας το 2010. Όπως προέκυψε από τη γευστική δοκιμή, κορυφαίο όλων ήταν το κρασί από τον Κάθικα, ακολουθούμενο από αυτό της Ίνειας. Αν και φαντάζει κάπως τολμηρό έως ανόητο να εξαγάγουμε συμπεράσματα από μία και μόνο γευστική δοκιμή, θα το αποτολμήσω, βασιζόμενος κυρίως στην ευρύτερη προσωπική θέαση των πραγμάτων και στη διαχρονική γευστική μου πορεία.

Συμπέρασμα πρώτον: το Ξυνιστέρι αποτελεί, αυτή τη στιγμή, τη σημαντικότερη γηγενή ποικιλία της χώρας, καθώς διαθέτει την ποσοτική και ποιοτική εκείνη παρουσία, οι οποίες του επιτρέπουν να παράγει, από τη μια, έναν ικανό αριθμό φιαλών κατ’ έτος, ενώ, από την άλλη, του δίνουν όλα εκείνα τα φόντα για να παράγει μία ευρεία γκάμα λευκών οίνων, όπως, φερ’ ειπείν, φρέσκα λευκά κρασιά για βραχυχρόνια κατανάλωση, λευκά δεξαμενής με ωρίμαση στις οινολάσπες, λευκά ζύμωσης και ωρίμασης σε βαρέλι, είτε ολικώς είτε μερικώς, επιδόρπια λευκά κρασιά από λιαστά σταφύλια κ.ά.

Συμπέρασμα δεύτερο: ο Κάθικας είναι, όπως και άλλοτε έχω επανειλημμένως σημειώσει, η κορυφαία αμπελουργική ζώνη της χώρας, για τρεις κυρίως λόγους, πρώτον, γιατί διαθέτει ικανό υψόμετρο, δεύτερο, γιατί γειτνιάζει με τη θάλασσα και, τρίτο, γιατί οι μέσες ετήσιες θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες από τις περισσότερες αμπελουργικές ζώνες της νήσου.

Συμπέρασμα τρίτο: η ηλικία του αμπελώνα είναι μεν σημαντική για την ποιότητα ενός κρασιού, δεν είναι, εντούτοις, σημαντικότερη από εκείνη του οικοσυστήματος, στο οποίο τα πρέμνα φύονται. Με λίγα λόγια, πρώτιστη σημασία έχει αυτό καθαυτό το οικοσύστημα (έδαφος, υπέδαφος, υψόμετρο, κλιματολογικές συνθήκες, ποικιλία οιναμπέλου κ.ά.) και όχι η ηλικία του αμπελώνα, ο οποίος, μετά τα πρώτα νεανικά του έτη, όπου ακόμη τα φυτά αναπτύσσονται και προσαρμόζονται και θεμελιώνονται επί του εδάφους, είναι ικανός να δώσει εξαιρετικά κρασιά.

Συμπέρασμα τέταρτο και τελικό: το Ξυνιστέρι μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να χαρίσει στον τόπο μας μερικά παγκοσμίου κλάσεως λευκά κρασιά, ισάξια με τα καλύτερα ομόχρωμα της οικουμένης, μπορεί, κι ας ακούγεται ακραίο, να αποδώσει οίνους της τάξεως των καλυτέρων Chablis ή των κορυφαίων Ασύρτικων και άλλων, όχι σε μεγάλες ποσότητες, αλλά έχει αυτή τη δυνατότητα, καθώς και αρωματική και γευστική ταυτότητα διαθέτει και πολυπλοκότητα και πλούτο, αλλά και μεταλλικότητα και ικανότητα μακράς παλαίωσης στη φιάλη, αρκεί απλώς να το πιστέψουμε και να προσπαθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση, ενθυμούμενοι ότι το κρασί δεν είναι έργο μίας και μόνο γενεάς.

08/06/2025