Το Μαύρο που λέγαμε…

Πάνε πολλά χρόνια που το Μαύρο έχει περάσει στην αφάνεια. Πάνε χρόνια πολλά που το πιο εκτενώς φυτεμένο, γηγενές σταφύλι της Κύπρου, έχει λάβει τον καθόλου τιμητικό τίτλο της ποικιλίας κομπάρσου. Πάνε έτη πολλά που το Μαύρο έχει καταδικαστεί, όχι μόνο στη συνείδηση του συνόλου των αμπελουργών και οινοποιών της χώρας, αλλά και εμπράκτως, καθώς οι εκριζώσεις καλά κρατούν. Κάποιος, ή μάλλον κάποιοι, έπεισε μία μοιραία στιγμή τους όποιους αμπελουργούς της νήσου, αλλά και το σύνολο των οινοποιών, μηδενός εξαιρουμένου, ότι το Μαύρο ή Μαύρο ντόπιο ή Μαύρο αμπελίσιμο, όπως προτιμάτε αποκαλέστε το, είναι μία ποικιλία που δεν αξίζει κανείς να ασχοληθεί μαζί της. Έπεισε ότι αυτό το αυτόχθον σταφύλι είναι μάλλον επιτραπέζιο, πτωχό σε χρώμα, αδύναμο σε άρωμα και ισχνό σε σώμα και ότι δεν κάνει για τίποτα. Ούτε για καλής ποιότητας κόκκινα ούτε για αξιόλογα ροζέ ούτε για οτιδήποτε άλλο.

Και κάποια στιγμή εκφράσαμε από ετούτο το μοναχικό βήμα την ξεκάθαρη άποψη ότι δεν δώσαμε στην ποικιλία αυτή το θεμελιώδες και κατοχυρωμένο από το αμπελοοινικό «σύνταγμα» δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της, την παράδοση και την κληρονομιά που κουβαλάει, όποια κι αν είναι αυτή. Είπαμε ότι χωρίς να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας και την προσοχή μας στην εν λόγω ποικιλία και χωρίς να της παράσχουμε την ελάχιστη εκείνη φροντίδα που θα αποδείκνυε εάν πράγματι είναι για τα μπάζα ή εάν τελικώς έχει πράγματα να δώσει, την παρατήσαμε σε μια άκρη της αμπελοοινικής σκηνής και κινήσαμε για αλλού. Κινήσαμε για τις κοσμοπολίτικες ποικιλίες της οικουμένης, να συγκρίνουμε το ανάστημά μας με αυτό της Γαλλίας, της Χιλής, της Αυστραλίας και όλων των υπόλοιπων μεγάλων οινοπαραγωγών χωρών του στερεώματος, να παραβγούμε μαζί τους στο ποιος φτιάχνει το καλύτερο Cabernet, το στιβαρότερο Syrah, το μαλακότερο Merlot, το αρωματικότερο Sauvignon Blanc και τα λοιπά.

Ως μυωπικοί νάνοι της αμπελοοινικής περιφέρειας πιστέψαμε ότι έχουμε τα φόντα και τη δύναμη να αντέξουμε στη σύγκριση με αυτούς που γέννησαν, ανέδειξαν και καταξίωσαν τις διάσημες αυτές ποικιλίες οιναμπέλου. Και δεν διστάσαμε να στηρίξουμε τη «στρατηγική» μας στο εφήμερο και το μοιραίο. Δεν δειλιάσαμε ούτε λεπτό μπρος σε αυτά τα μεγαθήρια και δεν υποψιαστήκαμε καν ότι η οδός που πιάσαμε δεν είναι ατέρμονη, αλλά οδηγεί σε ένα αναπόδραστο αδιέξοδο.

Κι όταν από αυτό το ενοχλητικό βήμα τολμήσαμε να αμφισβητήσουμε τη σοφία όσων αποφάσισαν ότι το Μαύρο είναι, γενικώς και αδιακρίτως, άχρηστο ως ποικιλία, άρχισαν τα όργανα και οι μικρότητες του τύπου «άστε το παιδί, δεν ξέρει τι λέει…»! Άρχισαν, ελλείψει επιχειρημάτων, οι ευτελείς συνήθειες κι οι μικροπρέπειες και οι αδιαφορίες, κατά τον ποιητή…

Όταν, όμως, πριν από λίγες ημέρες ένα ροζέ αποκλειστικά καμωμένο από Μαύρο, από τον Φαρμακά, πήγε κι έλαβε μέρος στον Διεθνή Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης και δεν έλαβε απλώς Χρυσό μετάλλιο αλλά απέσπασε την υψηλότερη βαθμολογία ανάμεσα σε όλα τα ροζέ, που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό, άρχισαν και πάλι τα όργανα. Βγήκαν οι αυλοκόλακες σεργιάνι και ξεκίνησαν να δίνουν συγχαρητήρια και να χαίρονται και να πλέουν σε πελάγη ευτυχίας, που κατάφερε επιτέλους το Μαύρο να δείξει την αξία του! Μιλάω για το Ροζέ εσοδείας 2016, του νεότευκτου οινοποιείου Αγία Ειρήνη στον Φαρμακά, το οποίο έκλεψε όχι μόνο την παράσταση μα και τις καρδιές των κριτών του διαγωνισμού, οι πλείστοι εξ αυτών ξένοι, άνθρωποι που δεν είχαν, ευτυχώς, ξανακούσει για το κυπριακό Μαύρο.

Τα αμπέλια από τα οποία προέρχεται αυτό το κρασί αποτελούν μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, τόπους ιερούς και ποτισμένους από τον ιδρό του προσώπου ανθρώπων πολύ πιο αγνών και πολύ πιο αγωνιστών και γνήσιων από εμάς. Είναι τα αμπέλια αυτά σκαρφαλωμένα στα 1200, στα 1300, στα 1500 μέτρα, σε πλαγιές δύσβατες, σχεδόν απάτητες, σκαρφαλωμένα στις φαλακρές ράχες της Πιτσιλιάς. Και στέκουν σ’ αυτές τις ράχες εδώ και 100, 120, 150 τόσα χρόνια, αυτά μαρτυράνε όχι μόνο τα ζαρωμένα, γέρικα πρέμνα αλλά και οι τίτλοι ιδιοκτησίας, πολλοί από τους οποίους δεν έχουν χαθεί, αλλά διατηρούνται ως αγέρωχοι μάρτυρες μιας κληρονομιάς που φτύσαμε.

Θα αρχίσουν τώρα οι δολοφόνοι του Μαύρου να χαριεντίζονται, που ανακάλυψαν τις δυνατότητες της ντόπιας ποικιλίας, άσχετο αν πρωτοστατούσαν επί σειρά ετών στην εκρίζωσή του! Ας είναι. Τουλάχιστον να παραδειγματιστούμε και να χαράξουμε κάποια στιγμή μια πιο εμπνευσμένη και πιο έξυπνη αμπελοοινική στρατηγική. Πριν από μερικές βδομάδες παρουσίασα από αυτή τη στήλη ένα ακόμη εξαιρετικό ροζέ αποκλειστικά καμωμένο από Μαύρο των Χανδριών. Το Ροζέ 2016 του Χρήστου Βασιλειάδη, έναν εκπληκτικό οίνο του είδους. Πόσες ακόμη αποδείξεις χρειάζονται για να βγάλουμε σύρριζα όλα τα ξένα σταφύλια και να φυτέψουμε μόνο γηγενείς ποικιλίες; Το έχω ξαναπεί και ακούστηκε δικτατορικό. Εάν ήμουν Υπουργός Γεωργίας, θα εξέδιδα ένα απλό διάταγμα, που θα απαγόρευε από τούδε και στο εξής τη φύτευση ξένης ποικιλίας στο νησί. Θα γινόταν χαμός για λίγες ημέρες και μετά θα ησύχαζαν όλοι. Αλλά αυτά ανάγονται μάλλον στη σφαίρα του αδιανόητου.

19/03/2017