Μαύρο μέλλον για το Μαύρο;

Η ποικιλία Μαύρο

Εμείς εδώ οι Κύπριοι δεν ευτυχήσαμε να έχουμε μια πλούσια γκάμα γηγενών οινοστάφυλων. Πτωχή η συλλογή του κυπριακού αμπελώνα. Το Ξυνιστέρι μάς καλύπτει έως έναν βαθμό για την παραγωγή φρέσκων και αρωματικών λευκών οίνων, το Μαραθεύτικο, με τα χίλια δυο αμπελουργικά προβλήματα, προσπαθεί και τα καταφέρνει μερικώς, κατά τα άλλα το έρεβος. Η Λευκάδα καλή, αν και έλκει την καταγωγή από την ομώνυμη νήσο των Επτανήσων, το Γιαννούδι ποιος ξέρει, κάτι Κανέλες και Σπούρτικα και Πρωμάρες τώρα τα ανακαλύπτουμε, άστε που οι εκτάσεις φύτευσης είναι πραγματικά ελάχιστες. Και κάπου εδώ θέτει ξανά έναν προβληματισμό το Μαύρο ή Μαύρο ντόπιο, όπως επίσης αποκαλείται. Αυτή η ερυθρή, γηγενής ποικιλία της νήσου, που, παρόλη την εκρίζωση την οποία υπέστη τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να καλύπτει ένα σημαντικότατο κομμάτι του κυπριακού αμπελώνα. Μπορεί αυτό το καταδικασμένο από όλους σταφύλι της κυπριακής γης να αποδώσει καλύτερα; Μπορεί να αποτελέσει την πρώτη ύλη για κρασιά που θα αρέσουν; Ή, όντως, οι οινοποιοί της χώρας έχουν δίκαιο να απορρίπτουν στο σύνολό τους την ποικιλία, στρέφοντας αλλού την προσοχή τους; Δεν θα βρεις σήμερα άνθρωπο που ασχολείται με την οινοποίηση να σου υποστηρίξει, έστω και στο ελάχιστο, το Μαύρο ντόπιο. Όλοι θα σου πουν τα χειρότερα. Ότι έχει μεγάλες ρώγες και λεπτή φλούδα, συνεπώς δίδει νερουλά κρασιά, ότι δεν είναι αρωματικό, ότι διαθέτει κακής ποιότητας τανίνες κτλ., κτλ., κτλ. Δεν θα διαφωνήσω, αδυνατώ, παρά ταύτα, να συμφωνήσω κιόλας. Και αυτό γιατί ουδείς με έχει πείσει ότι κάθισε πράγματι και ασχολήθηκε σοβαρά με το Μαύρο, όχι σε επίπεδο οινοποίησης αλλά σε επίπεδο αμπελώνα. Δεν άκουσα ποτέ κανέναν να μου λέει ότι έχει αμπελώνα σε μεγάλο υψόμετρο (άνω των 1000 μέτρων) φυτεμένο με Μαύρο, τον οποίο κατεύθυνε ευθύς εξαρχής για την παραγωγή εκλεκτού οίνου. Που αυτό σημαίνει πρωτίστως πολύ χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, φερ’ ειπείν, 500 κιλά σταφυλιού ανά στρέμμα. Δυο-τρία, δηλαδή, τσαμπιά ανά πρέμνο. Ξέρουμε όλοι ότι το Μαύρο είναι μια παραγωγική ποικιλία, αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος που επικράτησε ποσοτικά στη σύνθεση του κυπριακού αμπελώνα, καθώς η αυξημένη του παραγωγή εξασφάλιζε σε καιρούς δύσκολους εισόδημα στους αμπελουργούς, που το πουλούσαν με το κιλό, είτε ως επιτραπέζιο είτε ως οινοποιήσιμο, και όχι ως κρασί. Δοκίμασε κάποιος από τους παραγωγούς της χώρας να περιορίσει το σταφυλικό φορτίο σε πολύ χαμηλές αποδόσεις; Δοκίμασε κάποιος να τρυγήσει κατά την τέλεια φάση ωρίμασης και να οινοποιήσει την ποικιλία με την ίδια φροντίδα και το ίδιο μεράκι που οινοποιεί ένα Syrah ή ένα Cabernet Sauvignon, για παράδειγμα;

Ας δεχθούμε, όμως, για χάρη της συζήτησης, ότι πράγματι η ποικιλία δεν κάνει για την παραγωγή αξιόλογων ερυθρών οίνων. Μήπως θα ήταν κατάλληλη για την παραγωγή ενός διαφορετικού ροζέ οίνου με σαφή τοπικό χαρακτήρα; Κι αν πάλι δεν είναι από μόνη της αρκετή η ποικιλία για να δώσει ένα μυρωδάτο, φρέσκο και ζωηρό χρωματικά ροζέ, μήπως μία μικρή ποσότητα από την ποικιλία Μαραθεύτικο θα έδινε το επιθυμητό αποτέλεσμα; Το Μαραθεύτικο έχει βαθύ, κυανό χρώμα, έχει και πανέμορφα αρώματα ρόδων και κόκκινων φρούτων, έχει και καλή οξύτητα, απαιτούμενο για ένα καλό ροζέ, δεν μπορεί να συνδράμει το Μαύρο, για να έχουμε ένα αμιγές χαρμάνι από ντόπιες ποικιλίες;

Μήπως πάλι το Μαύρο θα ήταν σε θέση να δώσει οίνους της διεθνώς γνωστής κατηγορίας «blanc de noirs»; Λευκά, δηλαδή, κρασιά από ερυθρές ποικιλίες; Είναι μία υπόθεση εργασίας, την έχουμε θέσει στο τραπέζι του προβληματισμού μας και είμαστε έτοιμοι να την απορρίψουμε; Είναι πολλές οι υποθέσεις που μπορούμε να κάνουμε για το Μαύρο, ελάχιστες όμως, για να μην πω καμία, είναι οι δοκιμές που έχουμε πραγματοποιήσει, για να επιβεβαιώσουμε ή να απορρίψουμε τις υποθέσεις αυτές. Προσωπικά, εάν ήμουν οινοποιός, ουδέποτε θα έπιανα στα χέρια μου ξένη ποικιλία, προτού δοκιμάσω τα πάντα με τα ντόπια σταφύλια. Θα άφηνα να περάσουν το κατώφλι της οινοποιίας μου ξένες ποικιλίες, μόνο μετά τον πλήρη πειραματισμό μου με τα γηγενή κρασοστάφυλα. Και, εφόσον ο πειραματισμός με τις τοπικές ποικιλίες θα με έπειθε ότι όντως η χρήση εισαγόμενων ποικιλιών είναι μονόδρομος, θα πήγαινα, όπως κι άλλες φορές είπα, με τις καλύτερες ελλαδικές, για να μπορώ να τις παρουσιάσω ως δικές μου, ως ποικιλίες του ευρύτερου ελληνικού χώρου. Όπως ακριβώς κάνει ο Κρήτης, που φυτεύει Ασύρτικο και Αγιωργίτικο, όπως ακριβώς κάνει ο κάθε νησιώτης.

22/05/2016