Επιχείρηση οινοποιείο

Λαμβάνω αρκετά συχνά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μηνύματα αναγνωστών της στήλης. Μηνύματα που έχουν να κάνουν με απορίες, σχόλια, διευκρινίσεις, κριτική σε σχέση με τα γραφόμενά μου. Ψηλά στις προτιμήσεις των αναγνωστών είναι ένα ερώτημα που μου γεννά κάθε φορά μεγάλη έκπληξη. Το ερώτημα που αφορά στη δημιουργία οινοποιείου. Τις περισσότερες φορές το ερώτημα αυτό προέρχεται από ανθρώπους που έχουν στην κατοχή τους κάποια τεμάχια γης ή κάποιους αμπελώνες σε μια γωνιά της ορεινής ή ημιορεινής Κύπρου. Αυτοί οι άνθρωποι, συνήθως εραστές του κρασιού, επιθυμούν να αξιοποιήσουν τη γη τους δημιουργώντας ένα οινοποιείο. Και έρχεται, έτσι, η ώρα που με ρωτούν ποια είναι η άποψή μου περί τούτου. Να προχωρήσουν, και αν ναι, τι να φυτέψουν, με ποιο τρόπο κτλ. Δεν είναι λίγες οι φορές που μου ζητούν να συναντηθούμε και να συζητήσουμε εκτενέστερα τα σχέδιά τους για ίδρυση οινοποιητικής μονάδας. Είναι πάντοτε δεδομένη η προθυμία μου και μεγάλη η χαρά μου να συναντώ φίλους του κρασιού και να μοιράζομαι μαζί τους απόψεις και εκτιμήσεις, όπως έκανα μόλις προχθές με έναν ευγενέστατο φίλο που κατοικεί στην επαρχία Πάφου.

Η συνάντηση με τον Χρήστο υπήρξε η αφορμή για το σημερινό μου κείμενο. Σκέφτηκα πως ίσως φαινόταν χρήσιμη η παράθεση των απόψεών μου περί ίδρυσης και λειτουργίας οινοποιείου σε όσους φίλους το σκέφτονται ή, έστω, το έχουν στην άκρη του μυαλού τους. Το πρώτο λοιπόν που θα επιθυμούσα να ξεκαθαρίσω είναι πως το άνοιγμα ενός οινοποιείου στην Κύπρο είναι υπόθεση σκληρή, άκρως απαιτητική, που για να πετύχει απαιτεί νηστεία και προσευχή. Είναι μακρά η αλυσίδα των απαιτήσεων μιας οινοποιητικής μονάδας, μακρά και σύνθετη μαζί. Για τον απλούστατο λόγο ότι για να κάνεις καλό κρασί ξεκινάς από το χώμα. Από τον πρωτογενή τομέα, την παραγωγή αυτή καθεαυτή. Έχεις να παλέψεις με τη γη, με τα καμώματα του καιρού, με τα κακοτράχαλα εδάφη της ορεινής Κύπρου, όπου εκτεταμένη μηχανοποίηση της καλλιέργειας δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Έπειτα, έχεις να κάνεις με την οινική τεχνολογία και τις πάμπολλες πια εφαρμογές της. Να προμηθευτείς έναντι υψηλού τιμήματος πνευματικά πιεστήρια, ανοξείδωτες δεξαμενές ζύμωσης με έλεγχο της θερμοκρασίας, αναδευτήρες, φίλτρα, βαρέλια παλαίωσης και άλλα τινά. Χώρια οι κτηριακές εγκαταστάσεις και οι λοιπές υποδομές. Χώρια η τεχνογνωσία που πρέπει κανείς να έχει σε επίπεδο οινοποίησης και παλαίωσης. Μόνο που η ιστορία δεν τελειώνει εδώ, καθώς απαιτείται πια και η εμπλοκή του κατάλληλου μάρκετινγκ, μα πάνω απ’ όλα η συμμετοχή στο παιγνίδι ενός καλού διανομέα, που θα διακινήσει το κρασί σου σε όλη τη νήσο. Ίσως ακούγομαι πεσιμιστής ή κατάλληλος να σκοτώσω τα όνειρα και τις οινικές φιλοδοξίες όσων επιθυμούν να εμπλακούν στο παιγνίδι της αμπελοκαλλιέργειας και οινοποίησης. Δεν είναι όμως αυτή η πρόθεσή μου. Σκοπός μου δεν είναι να απομακρύνω από την ιδέα του οινοποιείου όσους ευγενικά έχουν θέσει αυτόν τον στόχο. Σκοπός μου είναι να θέσω υπόψιν τους τις δυσκολίες του εγχειρήματος, για να μην βρεθούν έξαφνα ενώπιων οδυνηρών εκπλήξεων. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το τι μου είπε σε ανύποπτο χρόνο φίλος οινοποιός από την Πάφο, ο οποίος μου ανέφερε επί λέξει: «Φίλε Γιάννο, ο μοναδικός λόγος που έκανα οινοποιείο ήταν ότι ήμουν πολύ άσχετος! Εάν γνώριζα τότε τα μισά από όσα σήμερα γνωρίζω, δεν θα τολμούσα καν να το διανοηθώ!». Είναι από τη μια τραγική η διαπίστωση, από την άλλη θέλει κότσια για να το παραδεχθεί κανείς. Θέλει κότσια και ένα άλφα μεγαλείο. Στον Χρήστο, όμως, που με επισκέφθηκε για να του πω την άποψή μου περί του θέματος, την οποία πάμπολλες φορές μου τόνισε ότι εκτιμά βαθύτατα, είπα το εξής απλό: Όσο κι αν την άποψή μου εκτιμά, όσο κι αν θεωρεί τις γνώσεις μου πολλές, όσο κι αν με πιστεύει, προσωπικά ουδέποτε θα αποτολμούσα να σκεφθώ την ίδρυση οινοποιητικής μονάδας στη χώρα. Όχι από ατολμία ή έλλειψη επιχειρηματικής κουλτούρας, αλλά από αληθινή κατανόηση των δυσχερειών που υπάρχουν για να πετύχει μια οινοποιητική μονάδα στη μικρή μας νήσο. Δυσχέρειες που εκκινούν από την αδυναμία εξασφάλισης φθηνής γης για φύτευση αμπελώνων και εκτείνονται μέχρι τις σκληρές για την άμπελο κλιματολογικές συνθήκες της χώρας, την έλλειψη δυνατής ποικιλιακής βάσης σε επίπεδο γηγενών σταφυλιών, το υψηλό κόστος απόκτησης των οινολογικών μηχανημάτων, την απουσία της απαιτούμενης τεχνογνωσίας, την ανυπαρξία κεντρικής αμπελοοινικής πολιτικής από το κράτος, τη νηπιακού επιπέδου οινική κουλτούρα σε επίπεδο εστιατόρων και καταναλωτών και πολλά-πολλά άλλα.

Είναι γι’ αυτό που θαυμάζω ειλικρινά όλους τους φίλους παραγωγούς που καταθέτουν ολόκληρο το είναι τους στην προσπάθεια για την παραγωγή κρασιού. Με όλα τους τα λάθη, με όλες τις ελλείψεις που κάποιοι εξ αυτών μπορεί να έχουν, με όλη την ξεροκεφαλιά και την εσωστρέφεια που χαρακτηρίζει μερικούς, οφείλω να παραδεχθώ, πως ανήκουν σε μία τάξη ανθρώπων που θαυμάζω για τον κόπο τους, για την αγωνία τους, για το πάλεμά τους με τη γη και όλες της τις δυνάμεις. Κι αν κάποτε τους στεναχωρώ με τα γραφόμενά μου και με την κριτική στην οποία προβαίνω, είναι μια ευκαιρία αυτή να τους πω ότι δεν το κάνω επειδή γουστάρω να επικρίνω και να γίνομαι κακός, αλλά γιατί αγωνιώ αληθινά για την πορεία της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοπαραγωγής στον τόπο αυτό, τον τόσο ευλογημένο, τον τόσο παράξενο, τον τόσο αλλοτριωμένο.

Θα επανέλθω στο θέμα την επόμενη Κυριακή, με συγκεκριμένες προτάσεις για όσους, παρά τα όσα αποθαρρυντικά σήμερα είπα, εξακολουθούν να φλερτάρουν με την ιδέα του δικού τους οινοποιείου…

08/06/2014