Ούτε φρόνιμα ούτε φρόνημα

Έρχομαι από την παρέλαση της 25^ης Μαρτίου στη Λευκωσία. Την παρακολούθησα όλη, ιστάμενος επί τρία τέταρτα πίσω από τη στρατιωτική μπάντα, απέναντι ακριβώς από την εξέδρα των επισήμων. Είδα αρχικώς να παρελαύνουν τα πανεπιστήμια και οι σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είδα έπειτα τα λύκεια και, τέλος, παρακολούθησα τα γυμνάσια της Λευκωσίας, ανάμεσα στα οποία βρισκόταν και η πρεσβύτερή μου κόρη. Περνούσαν τα παιδιά και τα παλικάρια των πανεπιστημίων της χώρας μπρος από τους επισήμους, μη έχοντας ιδιαίτερη έγνοια για τη στοίχιση ή το παράστημά τους, όσο δε για το φρόνημα ουδεμία αγωνία υπήρχε. Άλλοι περπατώντας χαλαρά και ράθυμα, άλλοι ανεβάζοντας ώς την κοιλιακή τους χώρα τα χέρια, άλλες φορώντας κάτι φούστες μέχρι τους γλουτούς, ήταν, όπως τουλάχιστον προσωπικώς αισθάνθηκα, μία εικόνα απογοητευτική, δηλωτική της καταστάσεως στην οποία έχει περιέλθει ο ελληνισμός της νήσου. Απούσα κάθε παράμετρος που καθορίζει την ποιότητα μίας παρέλασης, η οποία υποτίθεται ότι γίνεται για να τιμήσει την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό και μαζί όλους αυτούς που έπεσαν για τον ιερό αυτό σκοπό. Κανένα παράστημα, καμία υποψία ευθυτενούς και περήφανου βαδίσματος, καμία ικανότης περιφερειακής οράσεως, που εξασφαλίζει την άμεμπτη στοίχιση, απουσία κάθε ίχνους φρονήματος και ηθικού στα πρόσωπα των συμμετασχόντων. Μία άνευρη, εθνικά μειωτική κατάσταση, την οποία, μη έχοντας άλλη επιλογή, χειροκροτούσαν διαρκώς οι πολιτειακές και θρησκευτικές αρχές της χώρας.

Αυτή η παρέλαση, λοιπόν, μου θεμελίωσε, κατά τρόπο οδυνηρό, οφείλω να ομολογήσω, την από ετών εδραιωμένη, δυστυχώς, άποψή μου ότι στη νήσο αυτή έχουν όλα καταντήσει να είναι χύμα στο κύμα. Η Υγεία, η Παιδεία, ο Στρατός, τι να πιάσει κανείς και τι να αφήσει.

Μέσα σε αυτή τη γενική ατμόσφαιρα του χύμα και του πρόχειρου, υπάρχουν μερικοί τομείς, που μπορούν να χαρακτηριστούν πρωταθλητές του είδους. Πρωταθλητής των πρωταθλητών, κατά τη γνώμη μου, είναι η εν Κύπρω εστίαση, η οποία αποτελεί την επιτομή της προχειρότητας, της έλλειψης πεποιθήσεων, δηλαδή, φρονήματος, της έλλειψης άποψης, δηλαδή, παραστήματος, και της πλήρους απουσίας εκσυγχρονισμού, δηλαδή, στοίχισης με τα δεδομένα της εποχής. Βαδίζουν χαλαρά οι εστιάτορές μας, ολίγον τους ενδιαφέρει η εικόνα που εκπέμπουν, ουδόλως ανησυχούν για το μέλλον τους, είναι, βλέπετε, κάθε μέρα γεμάτοι κόσμο, διά ποίον λοιπόν λόγο να αγωνιούν;

Τοπική κουζίνα δεν υπάρχει πια, έμαθαν όλοι τα μπλακ άνγκους και τα καρπάτσιο, σερβιτόροι που να μιλούν ελληνικά σπανίζουν, εάν έλειπαν και οι Ελλαδίτες που κατέκλυσαν εσχάτως το νησί, θα μέναμε με τα εγγλέζικα παραμάσκαλα, έγνοια για την τάξη, την καλαισθησία και την καθαριότητα επίσης δεν υπάρχει, άποψη δε για το τι και πώς θα το σερβίρεις ούτε λόγος. Δεν λέω, υπάρχουν πέντε-δέκα καλά μαγαζιά σε όλη την Κύπρο, άντε 20, δεν είναι περισσότερα, με αυτά θα πορευτούμε;

Σε έναν τουριστικό προορισμό, όπως η Κύπρος, η εστίαση θα έπρεπε να στέκει στο υψηλότερο σκαλοπάτι, θα έπρεπε να λάμπει διά της ποιότητας και της γοητείας της, θα έπρεπε να αποτελεί τον θερμότερο πόλο έλξης, τον καλύτερο πρεσβευτή, η εστίαση θα έπρεπε να αποτελεί την ατμομηχανή μιας μικρής οικονομίας που βασίζεται στο τουριστικό προϊόν, αντί αυτού, εκπέμπει την εικόνα ενός ατάκτου πλήθους ετερόκλητων μελών, που παρελαύνουν όπως ακριβώς τα νιάτα μας, ασύντακτα και χύμα, σαν λιωμένοι, αγουροξυπνημένοι ζελέδες.

Στο επόμενο σημείωμα θα δούμε πού είναι καλύτερα να τρώει κανείς…