Με το ζόρι Προβηγκιανοί

Η Προβηγκία, γαλλιστί Provence, είναι μία όμορφη περιοχή της νοτιοανατολικής Γαλλίας στα μεσογειακά παράλια. Είναι πιο πολύ γνωστή για τα ξηρά ροζέ της, που τα διακρίνει ένα πολύ ανοιχτό ροζ χρώμα, συχνά γκρι, το οποίο, με τους συνήθεις όρους της δικής μας οινοποιητικής παράδοσης, σε κάνει να διερωτάσαι κατά πόσον αυτό είναι πράγματι ροζέ χρώμα ή κάτι άλλο, μια ειδική, ας πούμε, κατηγορία κρασιού. Είναι, όμως, κοινώς αποδεκτό ότι τα κρασιά αυτά είναι όντως ροζέ, και μάλιστα από τα κορυφαία, αν όχι τα απολύτως κορυφαία του πλανήτη. Για κάποιον, μάλλον απροσδιόριστο εις εμέ, λόγο, τα κρασιά αυτά έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια πολλούς φανατικούς φίλους, οι οποίοι τα απολαμβάνουν σε πληθώρα περιπτώσεων. Στα μπαράκια της καθημερινότητας, στο γνωστό μπάρμπεκιου, στα στέκια της Μυκόνου, στη θέα του σαντορινιού ηλιοβασιλέματος, στη βεράντα με μια ποικιλία καλοκαιρινών φρούτων, στο γεύμα ή το δείπνο συντροφιά με ψαράκι, σαλάτες, μακαρονάδες, ακόμη και με λευκά κρέατα, αλλά και στα γεύματα όπου πρωταγωνίστρια είναι η ασιατική κουζίνα, είτε αυτή είναι κινέζικη είτε ινδική είτε ιαπωνική είτε άλλη. Από τον πειρασμό του προβηγκιανού ροζέ δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν, βεβαίως, και οι οινοποιοί μας, σε Κύπρο και Ελλάδα. Είναι τώρα της μόδας, είναι εκ των ων ουκ άνευ σήμερα ένας οινοποιός που σέβεται, ή που δεν σέβεται (διαλέξτε και πάρτε), τον εαυτό του να φτιάχνει κι ένα αχνό ροζέ, ενίοτε σχεδόν άχρωμο, τύπου Προβηγκίας και να το προσφέρει βορά στις ορέξεις του καταναλωτικού κοινού. Από τα ακρότατα δυτικά όρια του ελληνισμού, την ωραία Πάφο, μέχρι τα Επτάνησα οι οινοποιοί έχουν επιδοθεί σε μία μυωπική προσπάθεια του ποιος θα φτιάξει το καλύτερο μη ρόδινο ροζέ. Έχουν όλοι κρίνει, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω το ρήμα, ότι θα ήταν σοφή κίνηση να φτιάξουν ένα τύποις προβηγκιανό ροζέ, τώρα, που πουλάει σαν τρελό, τώρα, που το ζητάει η αγορά, τώρα, πριν περάσει ο συρμός κι η μόδα. Κι ύστερα, βλέπουμε… Έχει ο Θεός της Ελλάδος!

Ό,τι χειρότερο έχει να προσφέρει κανείς στην εν Κύπρω και εν Ελλάδι οινοποιία, η μίμηση! Πουλάει αυτό, το κοπιάρουμε. Πουλάει το άλλο, το αντιγράφουμε. Πουλάει το τρίτο, το μιμούμαστε κι αυτό. Το φόρτε μας, να πιθηκίζουμε! Να ακολουθούμε την τάση, την όποια τάση, αρκεί να πουλάει, άμα πουλάει, είναι καλή. Κι άμα δεν πουλάει είναι κακή, κάκιστη. Δεν ξέρουμε, όμως, ότι αυτό που πουλάει σήμερα δεν θα πουλάει για πάντα, όταν αποτελεί απλώς προϊόν μίμησης, κι αυτό που σήμερα δεν πουλάει θα πουλάει για πάντα, αρκεί να εδράζεται σε μια στέρεα αιτιολογική βάση, άρα να είναι αυθεντικό, άρα αιώνιο.

Εμείς εδώ δεν είμαστε Προβηγκία, ούτε αμπελουργικά ούτε κλιματολογικά, ούτε πολιτιστικά ούτε γαστρονομικά ούτε οικονομικά. Ομοιότητες μπορεί να υπάρχουν, είμαστε, εντούτοις, άλλος κόσμος σε σχέση με τη νοτιοανατολική Γαλλία. Η κουζίνα μας είναι γνωστή, το κλίμα μας, εάν μιλήσω για την Κύπρο, γνωστό και μη εξαιρετέο κι αυτό, γιατί δεν συνεχίζουμε να φτιάχνουμε τα έντονα ροζέ μας; Ταιριάζουν σαφέστατα στις κλιματολογικές μας συνθήκες, δένουν άριστα με την κυπριακή κουζίνα, που είναι μάλλον πιο αδρή, θερμή κι έντονη από αυτήν της Προβηγκίας, γιατί δεν στήνουμε σιγά-σιγά τη σχολή του κυπριακού ροζέ; Του τονισμένου, ναι, του πλούσιου, ναι, του πυκνού για ροζέ, ναι, του βαρβάτου, αν προτιμάτε τον όρο. Τι πάμε και μπλέκουμε σε ξένα χωράφια, ως πτωχοί μιμητές; Γιατί δεν τραβάμε τον δρόμο μας με τη δική μας σχολή, γιατί;

Να σας απαντήσω. Γιατί ουδέποτε σταθήκαμε στα πόδια μας ως αυθύπαρκτες αμπελοοινικές παρουσίες, ως αυθυπόστατες, δυναμικές, αυτόνομες κι αυτόφωτες μονάδες παραγωγής, όχι απλώς κρασιού, αλλά πολιτισμού. Δυστυχώς, η παρουσία μας στον διεθνή αμπελοοινικό στίβο εξακολουθεί να είναι, σε πολλές περιπτώσεις, περισσότερο δε στην Κύπρο παρά στην Ελλάδα, μία κακόγουστη μίμηση οινικών προτάσεων της αλλοδαπής, που είτε είναι είτε φαντάζουν εντυπωσιακές και επιτυχημένες. Δεν οινοποιούμε, δηλαδή, από πεποίθηση, αλλά από κακώς νοούμενο εμπορικό κίνητρο, με πρώτο και καλύτερο το κίνητρο να πωλήσουμε. Ωραίο το κίνητρο της πώλησης, πλην όμως υπάρχουν και υψηλότερα…