Κέρδος διά της αφαιρέσεως

Έπεσε στα χέρια μου προ ημερών μία φιάλη κάποιας Νεμέας από ένα μικρό και μάλλον πρωτοφανέρωτο οινοποιείο της αμπελουργικής ζώνης του Λέοντα. Μία φιάλη περιποιημένη, σύγχρονης αισθητικής, αποτέλεσμα περισσότερο μιας σημερινής σχεδιαστικής αντίληψης, παρά συνέχισης της παράδοσης που κομίζει η μεγαλύτερη αμπελοοινική ζώνη του ελληνισμού. Ως πιστός υποστηρικτής και ασυμβίβαστος θιασώτης των οίνων που μας έρχονται από το μητροπολιτικό κέντρο, θεώρησα χαρά μου να δοκιμάσω μία ακόμη, άγνωστη εις εμέ, Νεμέα από έναν νέο παραγωγό της περιοχής.

Κι, έτσι, ένα καλό βραδάκι του φθινοπώρου αυτού είπα να βάλω το νεμεάτικο προϊόν στο τραπέζι μου, να ιδώ πώς είναι ετούτο το κάρπισμα της  πελοποννησιακής γης. Ήταν ένα κρασί με βαθύ κόκκινο χρώμα, ουχί πολυσύνθετο, ουχί φίνο, ουχί ισορροπημένο. Η αλκοόλη σάρωνε τα πάντα στο διάβα της, σχεδόν 15 βαθμούς η έντασή της. Το ατέχνως και εντόνως χρησιμοποιημένο βαρέλι πλάκωνε κάθε διάθεση του φρούτου να δηλώσει την παρουσία του, σάρωνε κάθε αίσθηση ισορροπίας και σκότωνε κάθε ικμάδα φινέτσας. Κι αυτή η σαρωτική δυναστεία του δρύινου βαρελιού φερόταν περήφανα και επιδεικτικά στην εμπρόσθια ετικέτα του οίνου, στην οποία έγραφε: «παλαίωσε για 18 μήνες σε δρύινο βαρέλι»!

Λυπάμαι πάρα πολύ που το αναφέρω, αλλά μόνον οινικά τυχαίοι αισθάνονται την ανάγκη να αναγράψουν επί της εμπρόσθιας ετικέτας του κρασιού τους ότι αυτό έχει παλαιώσει για «χι» ή «ψι» μήνες σε δρύινα βαρέλια. Μόνον άνθρωποι που δεν αντιλαμβάνονται ότι το βαρέλι είναι μία μόνο πτυχή της όλης ιστορίας που καλείται κρασί, κι όχι πανάκεια, γράφουν κάτω από το όνομα του κρασιού τους ότι αυτό έχει παλαιώσει σε δρύινο βαρέλι. Να το τυπώσει κανείς, μεταξύ άλλων πληροφοριών στην οπίσθια ετικέτα, ίσως και να το κατανοήσω, αλλά να το κοτσάρει μετά υπερηφάνειας στη μόστρα του κρασιού, αυτό είναι απολύτως ακατανόητο κι απολύτως ενδεικτικό ότι ελλείπει η παιδεία κι η όποια οινική κουλτούρα.

Έχετε δει κάποιο σοβαρό Μπορντό ή μια καλή Βουργουνδία ή κάποιο άλλο σημαντικό κόκκινο από Ιταλία, Ισπανία ή, ακόμη, κάποιο κρασί ποιότητας από τον Νέο Κόσμο, το οποίο να διαφημίζει τα περί ωρίμασης σε δρύινο βαρέλι; Είναι αστείο και να το συζητάμε, μια και τα καλά κόκκινα του ευρωπαϊκού κυρίως αμπελώνα δεν καταδέχονται να γράψουν κάτι τέτοιο ούτε καν στα πιο ψηλά γράμματα της οπίσθιας ετικέτας, την οποία τις πιο πολλές φορές δεν διαθέτουν, γιατί θεωρούν ότι απλώς δεν χρειάζεται.

Είναι πια καιρός ο εν Ελλάδι, αλλά, βεβαίως, και ο εν Κύπρω, αμπελώνας να περάσει στο σύνολό του στη φάση ενηλικίωσης και να πάψει να ασχολείται με όσα δεν χρήζουν ενασχόλησης, περιορίζοντας τις ανησυχίες του στο επίπεδο του αμπελώνα, πρωτίστως, και της σοβαρής οινοποίησης, δευτερευόντως. Κι είναι πια ανάγκη επιτακτική να κατανοήσουμε ότι με το να προσθέτουμε διαρκώς και μόνον όγκο, αλκοόλη, τανίνες και βαρέλι στο κρασί καταλήγουμε σε οίνους-αρσιβαρίστες, που προκαλούν εντύπωση στην πρώτη θέα, κούραση στη συνέχεια και, εν τέλει, αποστροφή. Στροφή, λοιπόν, από την αποστροφή στην τροφή για σκέψη και προβληματισμό για το πού θέλουμε να πάμε και πώς προχωράμε ουσιωδώς στο ζητούμενο: την υψηλή οινική ποιότητα που δεν φωνάζει, αλλά απλώς υπάρχει ως δεδομένο, ένα από τα πολλά συστατικά της οποίας είναι και το βαρέλι κι άλλα όμως πολλά και, μετά βεβαιότητας, σημαντικότερα.