Φουρνίζει στα Σφακιά

Τον Φούρνο Ντουρουντούς τον γνώρισα στα ράφια της υπεραγοράς από την οποία ψωνίζω. Αρχικώς, με τράβηξαν οι ωραίες, καλαίσθητες μέσα στην απλότητά τους συσκευασίες. Έπειτα, η σχέση μας ήταν μοιραίο να αναπτυχθεί, καθώς, ιδιότροπος όντας, τα αρτοποιήματα Ντουρουντούς είναι απαλλαγμένα από συντηρητικά και, γενικώς, πρόσθετα, τα οποία εκ πεποιθήσεως συστηματικά αποφεύγω. Εκείνο, όμως, που με συνεπήρε πραγματικά, ήταν αυτό το σλόγκαν του εν λόγω φούρνου: «Φουρνίζει στα Σφακιά». Αυτό ήταν! Το «Φουρνίζει στα Σφακιά» είναι όλα τα λεφτά, είναι αυτό ακριβώς που επιτάσσει το καλώς νοούμενο μάρκετινγκ, αυτό που αποκαλούμε «έξυπνη προώθηση». Γιατί; Μα, πρώτον, επειδή το ρήμα «φουρνίζει» παραπέμπει ακριβώς στο χειροποίητο, το μη εργοστασιακό, το παραδοσιακό, που όμως είναι δοσμένο με τις αισθητικές απαιτήσεις του σήμερα. Και, δεύτερον, γιατί η χρήση του τοπωνυμίου Σφακιά απογειώνει πράγματι το προϊόν, εντάσσοντάς το, όχι απλώς στη γενέτειρα της μεσογειακής διατροφής, την Κρήτη, από την οποία τρέφεται σήμερα το σύνολο σχεδόν της Ελλάδος, αλλά ορίζοντάς το έτι περαιτέρω στα γεωγραφικά όρια ενός από τους ιστορικότερους τόπους της ελληνικής επικράτειας, τα ανυπότακτα και μαχητικά Σφακιά, που μαζί με το Σούλι και τη Μάνη αποτελούν ίσως ό,τι πιο ανυποχώρητο και αγωνιστικό διαθέτει το έθνος. Αυτές, λοιπόν, οι τρεις λέξεις, για να μην μακρηγορώ, αποτελούν την επιτομή αυτού που καλούμε «έξυπνο μάρκετινγκ», χωρίς να ισχυρίζομαι, βεβαίως, ότι η επιλογή τους ήταν αμιγώς θέμα διαφημιστικής τακτικής, διότι ουδείς είναι εις θέσιν να εμπνευστεί αυτό το φαινομενικά απλό, εκτός κι αν διαθέτει παιδεία και πίστη σε αυτό που κάνει, φυσικά, και βιωματική σύνδεση με τον τόπο του.

Και η σύγκριση προκύπτει αβίαστα. Με ποιον τρόπο εμπορευόμαστε στην Κύπρο, πώς προωθούμε τα τοπικά μας προϊόντα, εν προκειμένω, τα κρασιά μας; Δεν θα αναφερθώ σε συγκεκριμένα παραδείγματα των όποιων σλόγκαν ή άλλων φράσεων επιλέγουν τα πλείστα οινοποιεία μας γιατί θα κακοκαρδίσω πολλούς φίλους οινοποιούς. Θα κάνω, όμως, κάποια γενικά σχόλια επί του θέματος, που, λίγο-πολύ, καλύπτουν πιστεύω το ευρύτερο φάσμα της οινοποιητικής μας παραγωγής. Το πρώτο σχόλιο έχει να κάνει με τη χρήση της αγγλικής, στην οποία πολλοί φίλοι οινοποιοί επιμένουν. Θα είμαι καλός σήμερα και δεν θα αρχίσω να αραδιάζω ονόματα, μια και, εκτός όλων των άλλων, τους κακοφαίνεται τους παραγωγούς μας και θα πρέπει κάθε φορά να περνάμε από ένα φεγγάρι με βαριές καρδιές προτού επανέλθει η σχετική ισορροπία. Μεγαλώσαμε πια και όλα αυτά τα τερτίπια με έχουν κουράσει. Η αγγλική γλώσσα, λοιπόν, που σε αρκετά οινοποιεία προτάσσεται, αν όχι ως αποκλειστική, ως πρώτιστη στις ετικέτες των κρασιών που παράγουν. Η δικαιολογία είναι απλή και χιλιοδιατυπωμένη: έχουμε πολλούς επισκέπτες από ξένες χώρες, τουρίστες, Άγγλους με μόνιμη κατοικία την Κύπρο κτλ. Ερώτημα: Ποια είναι η πρώτη σε τουρισμό χώρα στον κόσμο; Η Γαλλία, η οποία πέρυσι δέχθηκε 82 εκατομμύρια τουρίστες, όχι ένα και δυο, όπως εμείς οι τουριστικοί τύποι. Πήγατε σε κάποιο γαλλικό οινοποιείο περιωπής κι είδατε έστω μία εγγλέζικη ετικέτα; Είδατε κάνα οινοποιείο στο Μπορντό ή όπου αλλού στη Γαλλία να φέρει περήφανη μία και μόνο επιγραφή στην είσοδό του, που να γράφει winery; Οι Γάλλοι, βλέπετε, είναι σκληρά παιδιά, δεν καταδέχονται πολλά-πολλά. Σου λέει εδώ, κύριε, είναι Γαλλία, γαλλικά θα συναντήσεις. Άμα κάτι δεν το καταλαβαίνεις, π.χ. το château, ρώτα κι εμείς θα στο εξηγήσουμε. Λυπάμαι που το λέω, αλλά είμαστε τόσο μικροί, τόσο ελάχιστοι, που δεν τολμούμε να προτάξουμε τη γλώσσα μας σε ό,τι παράγουμε. Είμαστε τόσο ξιπασμένοι πια που θεωρούμε μη σύγχρονο, μη καλαίσθητο, μη πρακτικό, μη πρέπον το ελληνικό αλφάβητο. Ενδόμυχα έχουμε σε πλήρη ανυποληψία ό,τι πολυτιμότερο διαθέτουμε, τη γλώσσα μας.

Δυστυχώς, δεν είναι μόνο η άρνηση της χρήσης της ελληνικής. Κοιτάξτε τα όποια σλόγκαν υπάρχουν στις ετικέτες των τοπικών κρασιών. Άλλα έχουν καταστεί πλέον προστατευόμενες αρχαιότητες, καθώς χρησιμοποιούνται από καταβολής κόσμου, αλλά μαρτυρούν την έπαρση με την οποία ο οινοποιός αντιλαμβάνεται τη δουλειά του, άλλα καταδεικνύουν την έλλειψη οινολογικής γνώσης και ευρύτερης παιδείας και καλλιέργειας, αλλά αποτελούν κακώς εκτελεσμένες κόπιες ή μεταφράσεις ξένων οίκων, άλλα κατά βάση δυσφημίζουν αντί να προωθούν τη σωστή εικόνα για το κρασί, γενικώς, ένα αληθινό αλαλούμ που δεν το βλέπω να συμμαζεύεται.

Δεν θα μείνω όμως μόνο στην επισήμανση της αστοχίας μας. Θα προσπαθήσω να φανώ χρήσιμος, καταθέτοντας ευσύνοπτα την άποψή μου στους φίλους οινοποιούς. Και η άποψή μου είναι απλή: να αποταθούν στους κατάλληλους επαγγελματίες, για να μπορέσουν να μορφώσουν μία καίρια εμπορική εικόνα για τα κρασιά τους. Όταν όμως μιλάω για επαγγελματίες, δεν εννοώ ένα οποιοδήποτε διαφημιστικό γραφείο, που θα αντιμετωπίσει το κρασί ως ένα ακόμη προϊόν, αλλά κάποιον ή κάποιους που να γνωρίζουν βαθιά τόσο από κρασί όσο και από μάρκετινγκ. Και να μην φεισθούν εξόδων. Και να έχουν το θάρρος, όταν θα έρθουν οι όποιες εισηγήσεις, να τις μελετήσουν βαθιά και ειλικρινά. Και να λάβουν χωρίς δισταγμό τη σωστή απόφαση. Αλλά πρώτα, για να καταστούν όλα αυτά δυνατά, θα πρέπει να αποβάλουν από πάνω τους δύο πράγματα: την έπαρση και την κακογουστιά. Πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο….