Όταν το κρασί εκπλήσσει

Βρισκόμαστε στην Αθήνα, κάνα-δυο χρόνια πίσω, κι ο Γιάννης Καρακάσης, ένας από τους δύο Έλληνες Masters of Wine, παραθέτει μία γευστική δοκιμή με κρασιά της ποικιλίας Ασύρτικο, που οι περισσότεροι γνωρίζουμε πια ότι έλκει την καταγωγή της από την ωραία Σαντορίνη, όπου το σταφύλι πραγματικά μεγαλουργεί. Στο τέλος της γευστικής αυτής δοκιμής επιλέγονται τα πέντε κορυφαία Ασύρτικα, τα τέσσερα με καταγωγή από τη γενέτειρα της ποικιλίας, τη Σαντορίνη. Ένα εξ αυτών, όμως, εκφεύγει του κανόνα και καταφέρνει να εισέλθει στην πρώτη πεντάδα, αν και προέρχεται από ένα οινοποιείο λίγο έξω από την Αθήνα, στα Μεσόγεια. Στη γευσιγνωσία παρευρίσκεται κι ένας γνωστός οινοποιός από τη Σαντορίνη, από τον οποίο ζητείται να σχολιάσει το εκτός Σαντορίνης Ασύρτικο, χωρίς, βεβαίως, να γνωρίζει με τι έχει να κάνει. Χωρίς δισταγμό, ο εν λόγω οινοποιός λέει ότι αυτή είναι οπωσδήποτε μία τυπική και χαρακτηριστική Σαντορίνη. Ο Γιάννης Καρακάσης τον ρωτάει εάν είναι απολύτως βέβαιος γι’ αυτό, οπότε ο οινοποιός βγάζει από την τσέπη τα κλειδιά του οινοποιείου του και τα βάζει στο τραπέζι λέγοντας πως εάν το κρασί δεν ήταν από τη Σαντορίνη θα χάριζε το οινοποιείο! Οπότε πέφτει αμέσως ένα τηλεφώνημα στον Βασίλη Παπαγιαννάκο, μια και το Ασύρτικο για το οποίο βγήκαν τα κλειδιά από την τσέπη ήταν δικό του, για να τον συγχαρούν για την απόκτηση της οινοποιίας στη Σαντορίνη! Φυσικά, το πράγμα έμεινε ώς εκεί, καθώς ο εκ Σαντορίνης οινοποιός έβαλε πάλι τα κλειδιά στην τσέπη.

Το ξαναλέω: το Ασύρτικο, που κατάφερε να ξεγελάσει ακόμη και έναν πεπειραμένο οινοποιό της Σαντορίνης, προερχόταν από το Κτήμα Παπαγιαννάκου που βρίσκεται στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας στην Αττική. Και να σκεφθείτε ότι το Ασύρτικο δεν είναι το καλύτερο κρασί που ο συγκεκριμένος οινοποιός παράγει. Άλλο είναι το πρώτο όνομα του Παπαγιαννάκου, άλλη είναι η σημαία του, το λευκό που του έδωσε ώθηση και προβολή όσο καμία άλλη ετικέτα που φτιάχνει, κι αυτό είναι, ναι, το περιφρονημένο από πολλούς Σαββατιανό. Αυτό το κρασοστάφυλο της αττικής γης, που χρησιμοποιείτο και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στην παραγωγή της ρετσίνας κι γι’ αυτό του είχε μείνει επί σειρά δεκαετιών η ρετσινιά του ουδέτερου, του μη αρωματικού, του πλαδαρού, του αδιάφορου, η λίστα με τα όχι και τόσο κολακευτικά επίθετα είναι μακρά, ας μην την εξαντλήσουμε.

Προ ημερών, είχα τη χαρά να παραστώ σε μια κάθετη γευστική δοκιμή, στη Λευκωσία, στις εξαιρετικές εγκαταστάσεις του εν Κύπρω αντιπροσώπου του οινοποιού, της γνωστής εταιρείας Βάσος Ηλιάδης, όπου, στην παρουσία του ίδιου του Βασίλη Παπαγιαννάκου, δοκίμασα τις εσοδείες 2017, 2016, 2015, 2012, 2008 και 2005. Οδεύοντας προς τον τόπο της γευστικής δοκιμής, διερωτόμουνα πόσο παλιές θα ήταν οι εσοδείες που θα δοκιμάζαμε κι αν, πράγματι, θα πηγαίναμε πέντε ή δέκα χρόνια πίσω, για να γευτούμε ένα λευκό που όλοι θεωρούσαμε ότι δεν παλαιώνει. Και πήγαμε όχι πέντε και δέκα, αλλά δεκατρία έτη πίσω, καθώς δοκιμάσαμε τελευταίο το 2005. Έμεινα ειλικρινά άφωνος δοκιμάζοντας τα εξαιρετικά, κερένια και μελένια 2012 και 2008, τα οποία βρήκα συναρπαστικά ως κρασιά, αλλά και το 2005, που όχι μόνο δεν κατέρρευσε προϊόντος του χρόνου αλλά έστεκε ώριμο και μεστωμένο στο ποτήρι. Συγκλονιστικά Σαββατιανά από άνυδρα κλήματα που ξεπερνούν σε ηλικία τα πενήντα έτη, με ένα ριζικό σύστημα που φθάνει τα τριάντα μέτρα, φυτεμένα σε ασβεστολιθικά εδάφη και μεγαλωμένα με τη θαλασσινή αύρα του αττικού πεδίου. Γεννημένο στο πρώτο βιοκλιματικό οινοποιείο της Ελλάδας, που διακρίθηκε στα Βραβεία Αρχιτεκτονικής του 2008 από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, το Σαββατιανό του Παπαγιαννάκου δεν είναι απλώς το καλύτερο κρασί της ποικιλίας που παράγεται στη χώρα, αλλά ένα λευκό διεθνούς κλάσης, ικανό να εκπλήξει και να σαγηνεύσει ακόμη και τον απαιτητικότερο των απαιτητικών. Αν σε όλα αυτά συνυπολογιστεί η τιμή του στο ράφι, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι μιλάμε για ένα από τα πλέον επιτυχημένα ως προς τη σχέση ποιότητας-τιμής λευκά κρασιά ανά το παγκόσμιο, και δεν υπερβάλλω καθόλου. Η λιανική τιμή του κρασιού κυμαίνεται στα οκτώ με εννέα ευρώ, όταν δε βγαίνει σε προσφορά σε κάποια από τις υπεραγορές της νήσου πέφτει κάτω από τα έξι ευρώ! Στα έξι ευρώ δεν μπορώ να ανακαλέσω αυτή τη στιγμή στη μνήμη κάποιο εφάμιλλης ποιότητας λευκό, κάπου όμως κάτι θα υπάρχει…

Δίπλα στο «κοκοράκι», το «απλό», δηλαδή, Σαββατιανό του Παπαγιαννάκου, στέκει το ελάχιστης παραγωγής (1500 περίπου φιάλες ετησίως) Κτήμα Παπαγιαννάκου Σαββατιανό, που οινοποιείται αποκλειστικά από σταφύλια ενός συγκεκριμένου αμπελώνα του παραγωγού και βγαίνει στην οιναγορά τέσσερα χρόνια μετά. Το κοκοράκι φθάνει τις 120 χιλιάδες φιάλες και εξαντλείται προτού περάσει ο χρόνος, μια και κάνει πια διεθνή καριέρα από το καναδικό μονοπώλιο μέχρι τα lounges της Lufthansa και τα διάστερα και τριάστερα Michelin εστιατόρια του κόσμου. Είναι αυτό το κοκοράκι που λαλεί και σε ξυπνάει από τον λήθαργο και σε ανασκουμπώνει και φωνασκεί την ώρα που χαράζει ένα λαμπρό αύριο για το ελλαδικό κρασί στο σύνολό του.