Τα ζητήματα του μέλλοντος

Το κρασί, όπως όλα τα πράγματα στη ζωή, αλλάζει. Κινείται συνεχώς, εξελίσσεται ως προϊόν, βελτιώνεται και γίνεται κάθε μέρα που περνάει όλο και πιο κατανοητό, καθώς η επιστήμη που ασχολείται με αυτό, η Οινολογία, έχει περάσει πια σε άλλο επίπεδο, έχει αναλύσει την κάθε λεπτομέρεια που άπτεται της απλής όσο και πολύπλοκης αυτής διαδικασίας που καλείται οινοπαραγωγή. Ακριβώς αυτό είναι ίσως και το μεγάλο μας πρόβλημα, ότι, δηλαδή, όλα έχουν αναλυθεί και επεξηγηθεί και προχωρήσει τόσο, που τα κρασιά απολαμβάνουν πια ιδανικές συνθήκες παραγωγής. Θα αναρωτηθείτε γιατί να θεωρεί κανείς «πρόβλημα» την πρόοδο της Οινολογίας ή οποιασδήποτε άλλης επιστήμης, όπως, εν προκειμένω, της Αμπελουργίας, η οποία είναι συνυπεύθυνη στη γέννηση του κρασιού; Ηχεί, όντως, περίεργα στα αυτιά του οποιοδήποτε ανθρώπου η άποψη ότι η συντελεσθείσα αμπελουργική και οινολογική πρόοδος αποτελούν πρόβλημα στην αδιάλειπτη πορεία του οίνου προς το γευσιγνωστικά ιδεώδες.

Όλα αυτά ξαναπέρασαν από τη σκέψη μου τις προάλλες, όταν έβαλα στο τραπέζι μου το Κτήμα Άλφα της εσοδείας 2013. Έναν ερυθρό οίνο από τα ιδιόκτητα αμπέλια του ομώνυμου κτήματος στη Φλώρινα της βορείου Ελλάδος. Ένα βαρβάτο κρασί με στιβαρή σωματική διάπλαση, καμωμένο από τις ποικιλίες Syrah (60%), Merlot (20%) και Ξινόμαυρο. Τεσσάρων ετών και ήταν ακόμη όχι νήπιο, ούτε βρέφος, αλλά νεογέννητο μερικών ωρών! Τόσο νέο φάνταζε στα δικά μου μάτια! Ωραίο; Πολύ ωραίο κρασί! Με βαθύ μαυροκόκκινο χρώμα, το παρουσίασα την προπερασμένη βδομάδα, με πυκνά, ρωμαλέα και μάλλον αρρενωπά αρώματα και γεύση γεμάτη, πλούσια και υπερσυμπυκνωμένη, σε έκανε να διερωτάσαι πότε θα ωριμάσει, πότε θα φθάσει στο ποιοτικό του απόγειο και πόσο θα αντέξει στον χρόνο. Απ’ όσα μπόρεσα να καταλάβω, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι το εν λόγω κρασί χρειάζεται 20 χρόνια για να φθάσει στον ποιοτικό του κολοφώνα. Δεν αποκλείω δε καθόλου η εσοδεία του 2013 να αντέξει για 30 έτη στο μπουκάλι! Αυτό δεν είναι πρόβλημα; Δεν είναι, εν τέλει, ένα θέμα; Να χρειάζονται 20, άντε 15 χρόνια, για να φθάσει στο ποιοτικό του βέλτιστο ένα κόκκινο των 25 περίπου ευρώ στο ράφι; Σήμερα είσαι νέος, σε 20 χρόνια γερνάς, δεν ξέρεις καν αν θα ζεις κι αν θα κυκλοφορείς σε αυτόν τον μάταιο κόσμο, ο οποίος, με τη σειρά του, καθόλου βέβαιο δεν είναι ότι θα υπάρχει σε 20 ή 30 χρόνια από τώρα. Θα μου πείτε το παρατραβάς, αλλά όταν ένα κόκκινο των 15 με 20 ευρώ χρειάζεται μία εικοσαετία για να μαλακώσει γευστικά και να κομψευτεί αρωματικά, δεν είναι κι αυτό από μόνο του μια «υπερβολή», την οποία λίγοι μπορούν να αποδεχθούν;

Αν μιλήσω σε προσωπικό επίπεδο, θα ταχθώ υπέρ αυτών των εξαιρετικών ερυθρών οίνων, που έφθασαν στο θαυμαστό σημείο να εμπαίζουν τον χρόνο. Να τον αψηφούν, να αδιαφορούν για την πάροδό του. Μου αρέσουν αυτά τα κρασιά κι ας μην υπάρχω όταν αυτά θα φθάσουν στο σημείο καμπής, γουστάρω πολύ να τα απολαμβάνω ακόμη και όταν είναι νέα και οι τανίνες τους «κλοτσάνε» και μουδιάζουν ευγενώς το στόμα. Του λόγου μου όμως είμαι μυστήριο τρένο, άνθρωπος με ιδιότροπα γούστα, πόσοι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πιούνε αυτά τα κρασιά, όταν με την πρώτη γουλιά θα νιώσουν τα ούλα τους να μουδιάζουν από το τανινικό δυναμικό του κρασιού κι όταν θα βιώσουν αυτή την έλλειψη στρογγυλάδας και μαλακότητας; Και πόσοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν υπομονή το λιγότερο για μία δεκαετία, προκειμένου το κρασί να πιάσει το ποιοτικό του απόγειο και να αρχίσει να γίνεται γευστικά μαλακότερο και αρωματικά πιο φίνο και σύνθετο; Σε μια εποχή μάλιστα που μας έχει εκπαιδεύσει να κυνηγάμε το γρήγορο, το εφήμερο, το ευκαιριακό; Σε μια ατμόσφαιρα που δεν προάγει την υπομονή, το σμίλευμα που φέρνει ο χρόνος, το μέστωμα, το ουσιαστικό;

Όλα αυτά είναι σκέψεις και ερωτήματα ενός ανθρώπου που βλέπει τα κρασιά, και κυρίως τα κόκκινα, να απαιτούν διαρκώς μεγαλύτερο χρόνο για να ωριμάσουν, λόγω του ότι όλα πλέον, σε αμπελώνα και οινοποιείο, τελούνται στην τρίχα, η αλκοολική ζύμωση σε απολύτως ελεγχόμενες θερμοκρασίες, η παλαίωση σε συνθήκες άριστες και στα εκλεκτότερα βαρέλια, η εμφιάλωση χωρίς την παραμικρή παρουσία οξυγόνου, η μεταφορά στον καταναλωτή σε κλιματιζόμενα αυτοκίνητα κτλ. Όλη αυτή η προστασία, που τόσο ευλαβικά παρέχεται στα κρασιά του σήμερα, συντελεί σε οίνους που δεν χάνουν την παραμικρή ικμάδα από τη δύναμή τους μέχρι τη στιγμή που μπαίνουν στο μπουκάλι φορτσάτοι και έτοιμοι να εμπαίξουν για τα καλά τον χρόνο.

Και αυτό ακριβώς αποτελεί ένα ζήτημα που θα απασχολήσει πιστεύω στο μέλλον τους οινοποιούς, οι οποίοι θα κληθούν να κινηθούν ανάμεσα στην αγάπη των αθεράπευτων οινόφιλων για κρασιά μακράς παλαίωσης και στην τάση των καιρών που θέλει την υπομονή να μην συγκαταλέγεται στις προσφιλέστερες αρετές.

Υπάρχουν κι άλλα ζητήματα που θα τα βρούμε μπροστά μας στο μέλλον, αλλά αυτά θα τα δούμε, Θεού θέλοντος, την ερχόμενη Κυριακή…

24/04/2017